Co na wzdęcia i gazy jelitowe – domowe sposoby, zioła, leki i suplementy. Jak pozbyć się wzdęć i gazów oraz unormować trawienie?

Wzdęcia to bardzo powszechna dolegliwość gastryczna, na którą cierpią zarówno młodzi, osoby w średnim wieku, jak i seniorzy. Przeważnie jest wynikiem nieprawidłowych nawyków żywieniowych. Objawia się nadmiarem gazów jelitowych, które rozpierają jamę brzuszną, prowadząc do zjawiska tzw. brzucha jak balon. Wzdęcia są bardzo kłopotliwą i męczącą przypadłością, szczególnie jeśli pojawiają się często i w dużym nasileniu. Istnieje jednak wiele prostych sposobów na pozbycie się wzdęć, w tym cały arsenał sprawdzonych ziół i naturalnych preparatów.

Czym są wzdęcia?

Spożywane przez nas pokarmy są rozkładane na mniejsze cząstki. Potrzebne składniki odżywcze zostają wchłonięte do tkanek, a zbędne zmetabolizowane przy udziale bakterii (fermentacja jelitowa), a potem wydalone. Produktem ubocznym procesów trawiennych jest powstający na przestrzeni jelit gaz. W skład gazu jelitowego wchodzą między innymi: wodór, metan, dwutlenek węgla i siarkowodór.

W normalnych warunkach objętość gazu w jelitach wynosi około 200 ml. Taka ilość jest zupełnie naturalna. Nie świadczy o zaburzeniach trawienia i nie powoduje żadnych dolegliwości. Co innego, gdy w jelitach tworzy się zbyt duża ilość gazów. Wzdęcia brzucha są właśnie konsekwencją nadmiernego wydzielania gazów jelitowych. W większości przypadków wzdęcia są rezultatem nieprawidłowych nawyków żywieniowych, w tym sięgania po niezdrowe lub ciężkostrawne dania, jedzenia ponad miarę, praktykowania nieprawidłowego sposobu jedzenia (np. zbyt szybkie jedzenie).

Wzdęcia to obok zaparć jedna z najbardziej uciążliwych dolegliwości trawiennych. Problem ten dotyka osób w każdym wieku, przy czym osoby szczególnie narażone na wzdęcia to:

• osoby spożywające dużo pokarmów gazotwórczych,
• osoby po 65 roku życia,
• osoby z nadwagą i otyłością,
• osoby mało aktywne fizycznie,
• osoby cierpiące na choroby jelit i alergie pokarmowe,
• kobiety w ciąży.

Przyczyny wzdęć i gazów jelitowych

Każdy, kto boryka się ze wzdęciami i gazami, doskonale wie, że niezmiernie przeszkadzają one w codziennym życiu i skutecznie wprowadzają w uczucie dyskomfortu. Jak zwalczyć tę przykrą dolegliwość? Na pewno powinniśmy zacząć od obserwacji własnego organizmu i poznania przyczyny problemu, a następnie jej wyeliminowania, czy to za pomocą modyfikacji nawyków dietetycznych, zmiany trybu życia, czy zastosowania odpowiednich ziół i domowych kuracji.

Najczęstsze przyczyny wzmożonego gromadzenia się gazów w przewodzie pokarmowym i powstawania wzdęć brzucha to:

• nadmiar cukrów prostych w diecie,
• spożywanie tłustych i ciężkich dań,
• dieta oparta na żywności wysoko przetworzonej,
• spożywanie dań rozdymających,
• zbyt duże ilości błonnika w diecie (bez jednoczesnego picia dużych ilości płynów),
• siedzący tryb życia,
• picie napojów gazowanych,
• wzmożone zasysanie i połykanie powietrza (szczególnie na skutek zbyt szybkiego spożywania posiłków i zjadania zbyt dużych kęsów),
• przejadanie się i zaleganie treści pokarmowej w żołądku i jelitach,
• nadmierna fermentacja jelitowa,
• choroby zapalne jelit,
• niedrożność jelit,
• choroby wątroby, trzustki, dróg żółciowych,
• zespół jelita drażliwego,
• zaburzona perystaltyka jelit,
• niedostateczne wydzielanie laktazy (enzymu umożliwiającego trawienie laktozy) oraz innych enzymów trawiennych.

Jakie są objawy wzdęć?

Bezpośrednią przyczyną wzdęć jest gromadzenie się gazów w obrębie przewodu pokarmowego, głównie jelita grubego.

Objawy wzdęć to:

• powiększenie obwodu brzucha,
• obrzmienie brzucha (tzw. brzuch jak balon),
• ból brzucha,
• uczucie zwiększonego napięcia w brzuchu i rozpierania od wewnątrz,
• wzmożone oddawanie „wiatrów”,
• uczucie przepełnienia w jamie brzusznej,
• odbijanie,
• kolki jelitowe, skurcze jelit,
• przelewanie się w brzuchu,
• nudności.

Jak pozbyć się wzdęć poprzez dietę, czyli co jeść, by zmniejszyć wydzielanie gazów jelitowych?

Wzdęcia bardzo często są wynikiem niezdrowej diety, jedzenia zbyt obfitych i ciężkostrawnych posiłków i nadmiaru węglowodanów. Zwłaszcza jeśli wzdęcia i gazy towarzyszą nam po jedzeniu, powinniśmy baczniej przyjrzeć się swojemu menu.

7 wskazówek, które warto wprowadzić w życie, zmagając się ze wzdęciami:

• Uważaj na warzywa o właściwościach rozdymających, w tym na cebulę, szczypiorek, czosnek, pory, rośliny strączkowe (np. groch, fasolę, bób, ciecierzycę), warzywa kapustne (np. kapustę, brukselkę, kalafior, brokuł). Co prawda są bardzo zdrowe, ale jedzone w dużych ilościach bardzo często przyczyniają się do powstawania wzdęć i gazów. Nie musisz ich całkowicie unikać, postaraj się jednak jednorazowo spożywać je w niedużych porcjach i nie spożywać ich za często. Po posiłku z warzywami rozdymającymi warto wypić herbatkę ziołową.

• Jeśli spożywanie produktów mlecznych wywołuje u ciebie wzdęcia, być może cierpisz na nietolerancję laktozy. W tym wypadku ogranicz mleko (zamiast tradycyjnego możesz sięgać po bezlaktozowe), napoje mleczne, miękkie sery, śmietanę, a częściej sięgaj po fermentowane przetwory mleczne (jogurty, kefiry) i twarde sery, które zawierają znacznie mniej laktozy.

• Ogranicz spożywanie miodu i owoców obfitujących we fruktozę. Fruktoza to rodzaj cukru, który dość słabo się wchłania i może zalegać w jelitach, prowadząc do wytwarzania nadmiernej ilości gazów jelitowych. Również sorbitol, mannitol i ksylitol mogą wywoływać taki efekt.

• Unikaj gazowanych napojów. Zawierają dużo dwutlenku węgla, który potęguje powstawanie gazów jelitowych. Uważaj także na napoje alkoholowe, które również mogą prowadzić do wzdęć. Zamiast sięgać po niezdrowe napoje, pij dużo wody niegazowanej. Sprawdzi się również woda z cytryną (można też dodać do niej kilka świeżych listków mięty).

• Unikaj jednorazowego spożywania dużych, sytych, obfitych porcji. Lepiej jeść częściej, ale za to mniejszymi porcjami. Wówczas procesy trawienia przebiegają płynnie, a pokarmy zostają na bieżąco wchłaniane i metabolizowane, zamiast zalegać w jelitach i emitować zwiększone ilości gazów.

• Unikaj słodyczy, gotowych dań, potraw tłustych i mącznych. Skoncentruj się na lekkostrawnych, naturalnych, dietetycznych posiłkach.

• Nie jedz w pośpiechu, bierz małe kęsy jedzenia. Nie przełykaj jedzenia od razu po wstępnym przeżuciu, a dokładnie i powoli rozdrabniaj je w ustach, i dopiero przełykaj.

Zioła na wzdęcia – usprawnienie procesów trawiennych i redukcja wzdętego brzucha

Picie ziół to znany od dawien dawna sposób na wzdęcia. Składniki ziołowe mają tę zaletę, że usprawniają pracę całego układu pokarmowego, redukując nie tylko wzdęcia, ale i inne dolegliwości. Co więcej, zamiast działać chwilowo i doraźnie, mają właściwości naprawcze. Wspomagając procesy trawienia, regulując metabolizm, stymulując czynność organów wchodzących w skład układu pokarmowego i pobudzając wydzielanie soków trawiennych, zwalczają i skutki, i przyczyny problemów gastrycznych.

Jak stosować zioła na wzdęcia? Najlepiej je pić w sposób regularny. Przynoszą wówczas o wiele lepsze skutki niż jednorazowe spożycie naparu ziołowego. Optymalne rezultaty uzyskamy, pijąc napary codziennie (1 lub 2 razy dziennie w zależności od zioła) przez minimum miesiąc. Jeśli nie chcemy pić ziół co dzień, przyrządzajmy sobie chociaż mocny napar za każdym razem po zjedzeniu ciężkostrawnego dania lub posiłku zawierającego produkty o właściwościach rozdymających.

Do najbardziej znanych i skutecznych ziół na wzdęcia należą: mięta pieprzowa, koper włoski, kminek, rumianek pospolity, lukrecja gładka, anyż, melisa lekarska, boldo, arcydzięgiel litwor, imbir, karczoch, prawoślaz lekarski.

Jak działają poszczególne zioła na wzdęcia?

Rumianek na wzdęcia

Ma znakomite właściwości rozkurczowe. Rozluźniając mięśnie w obrębie układu pokarmowego, przynosi ulgę w bólach brzucha. Stymuluje również wydzielanie soków trawiennych. Pobudza pasaż jelitowy, prowadząc do sprawniejszego wydalenia mas kałowych i eliminacji nadmiaru gazów.

Koper włoski na wzdęcia

Zmniejszając napięcie mięśni gładkich przewodu pokarmowego, przeciwdziała dokuczliwym skurczom. Poprawia perystaltykę jelit i zapobiega wytwarzaniu nadmiaru gazów jelitowych. Ma działanie wiatropędne, zwalcza kolkę, uczucie pełności i wzdęcia.

Boldo na wzdęcia

Wspomaga pracę dróg żółciowych, wątroby i jelit. Zwiększając wydzielanie soków trawiennych, przeciwdziała niestrawności, zbyt powolnemu trawieniu, zaparciom i wzdęciom. Redukuje bóle żołądka.

Mięta na wzdęcia

Skutecznie niweluje skurcze w obrębie układu pokarmowego, pozwala łatwiej pozbyć się gazów jelitowych, eliminuje uczucie rozpierania i pełności w brzuchu. Wykazuje działanie żółciopędne, poprawia motorykę jelit i zwalcza wzdęcia.

Kminek na wzdęcia

Działa przeciwskurczowo, usprawnia pracę jelit, poprawia przebieg procesów trawiennych. Hamuje produkcję gazów w jelitach, zmniejszając ryzyko powstawania wzdęć. Jest też pomocny przy zaparciach, zgadze, nudnościach, bólach brzucha.

Anyż na wzdęcia

Pobudza trawienie pokarmów, przeciwdziała skurczom żołądka i jelit, ułatwia usuwanie gazów z organizmu, zapobiega nadmiernej fermentacji w jelitach, redukuje wzdęcia. Stymuluje też proces oczyszczania organizmu z toksyn.

Leki na wzdęcia brzucha i gazy jelitowe

Większość dostępnych w aptekach leków na wzdęcia i gazy zawiera symetykon – substancję powierzchniowo czynną, której działanie polega na niwelowaniu napięcia powierzchniowego pęcherzyków gazów obecnych w jelitach. Efektem jest rozbicie pęcherzyków gazów i ich łatwiejsze wydalenie z ustroju.

Leki tego typu, choć są w pewnym stopniu pomocne, działają raczej doraźnie i krótkotrwale, nie stanowią zaś kompleksowej pomocy, jak zioła czy niektóre wieloskładnikowe preparaty ziołowe i probiotyczne. Zwalczają jedynie skutki nagromadzenia gazów, ale nie wpływają na odbudowę mikroflory jelitowej, metabolizm ani pracę przewodu pokarmowego i nie normalizują procesów trawienia.

Wieloskładnikowe suplementy diety – kompleksowa pomoc w zaparciach, niestrawności, wzdęciach brzucha i gazach jelitowych

Wieloskładnikowe suplementy diety stanowią przeważnie wielokierunkową pomoc przy różnego typu dolegliwościach trawiennych. Pomagają pozbyć się nie tylko wzdęć i gazów, ale także często idących z nimi w parze: zaparć, dyskomfortu w jamie brzusznej, odbijania, uczucia pełności w brzuchu, ociężałości, zaburzeń przemiany materii, niestrawności, nadwagi, złego samopoczucia.

Poprzez pobudzanie wydzielania soków trawiennych suplementy ziołowe sprawiają, że trawienie tłuszczów, węglowodanów czy białek przebiega w sprawniejszy sposób. Wiele suplementów, dzięki zawartości błonnika, aktywizuje ruchy perystaltyczne jelit, czego skutkiem jest wydajne oczyszczanie jelit ze złogów, toksyn, gazów i produktów ubocznych przemiany materii.

Probiotyki na wzdęcia

Probiotyki to niezwykle pożyteczne szczepy bakterii kwasu mlekowego, które dbają o prawidłowy skład naszej mikroflory jelitowej, a co za tym idzie wzmacniają układ pokarmowy, stoją na straży sprawnie przebiegających procesów trawienia, poprawiają odporność i chronią przed infekcjami.

Spożywanie produktów probiotycznych jest zalecane osobom narzekającym na rozmaite problemy trawienne, w tym osłabioną perystaltykę jelit, wzdęcia i zaparcia. Probiotyki można przyjmować pod postacią gotowych preparatów zawierających wyselekcjonowane szczepy bakterii kwasu mlekowego albo fermentowanych przetworów mlecznych (maślanki, jogurty, kefiry).

Sprawdź bogaty zestaw probiotyków wzbogacony o ekstrakty roślinne poprawiające trawienie: Probiosin Plus

Domowe sposoby na wzdęcia – sprawdzone tradycyjne receptury

Za pomocą kilku błyskawicznych i prostych receptur poprawimy trawienie i zminimalizujemy produkcję gazów jelitowych prowadzących do wzdęć:

• 1 łyżeczkę rozdrobnionych ziaren kminku zalewamy szklanką wrzącej wody. Zaparzamy pod przykryciem 15 minut. Przecedzamy. Tak przygotowany napar pijemy mniejszymi porcjami (2-3 razy dziennie) w okolicach posiłków.

• Przed posiłkiem spożywamy 1 płaską łyżeczkę mielonego kminku zmieszanego z majerankiem i popijamy szklanką wody.

• Przygotowujemy mieszankę ziołową z takich składników jak: owoc kopru włoskiego, liść mięty, ziele karczocha, liść babki lancetowatej, liść melisy, koszyczek rumianku. Łyżkę mieszanki zalewamy wrzątkiem i odstawiamy do zaparzenia (pod przykryciem) na ok. 20 minut. Pijemy 2-3 razy dziennie.

• Do potraw (zwłaszcza tych ciężkostrawnych i rozdymających) dodajemy przyprawy o właściwościach poprawiających trawienie i przeciwdziałających nadmiernemu wydzielaniu gazów jelitowych: bazylię, tymianek, oregano, majeranek, rozmaryn, kminek, koper.

• Łyżkę mielonego siemienia lnianego zalewamy niepełną szklanką ciepłej przegotowanej wody. Czekamy chwilę do napęcznienia, mieszamy i wypijamy (najlepiej ok. pół godziny przed posiłkiem). Pamiętajmy, by nie przekraczać dawki 2-3 łyżek siemienia lnianego dziennie. W trakcie kuracji siemieniem trzeba pamiętać o zwiększonych ilościach wypijanej w ciągu dnia wody.

• W blenderze miksujemy ze sobą: 1 grejpfruta, 1 jabłko, 1 banana, 1 łyżkę siemienia lnianego, 1,5 szklanki wody. Tak przygotowany koktajl na oczyszczenie jelit najlepiej wypijać w godzinach porannych kilka razy w tygodniu.

Co jeszcze pomaga na wzdęcia – bezcenna aktywność fizyczna

Jelita zdecydowanie nie lubią stagnacji. Większość osób, które mało chodzą, nie uprawiają żadnego sportu i większość czasu spędzają w pozycji siedzącej, boryka się ze wzdęciami i zaparciami.

Dlatego warto do grafiku wprowadzić regularne, częste spacery albo inną formę aktywności, np. jogging, aerobic, pływanie, gry zespołowe, ćwiczenia na macie etc. Nasze „rozleniwione” jelita zostaną wówczas pobudzone do aktywności, co z kolei wpłynie na szybsze przesuwanie się resztek pokarmowych do okrężnicy, łatwiejsze oddawanie gazów i brak efektu wzdętego brzucha.

Źródła:

• https://www.healthline.com/health/gas-flatulence
• https://www.healthline.com/nutrition/tea-for-bloating
• https://www.webmd.com/digestive-disorders/features/bloated-bloating