Bóle stawów – przyczyny, objawy, sposoby zwalczania. Jak pozbyć się uporczywych dolegliwości stawowych?

Ostatnia aktualizacja: 13.08.2021

Bóle stawów to bardzo powszechne zjawisko. Nie ma chyba osoby, która przynajmniej raz w życiu nie cierpiałaby na ból stawów. Przyczyn bólu stawów jest wiele i nie zawsze tego rodzaju przypadłość oznacza przewlekłą chorobę. Jednak dolegliwości związanych ze stawami w żadnym razie nie można bagatelizować. Jeśli je zlekceważymy, mogą coraz bardziej się zaostrzać i prowadzić do stopniowego obniżania naszych zdolności motorycznych i coraz większych problemów w codziennym funkcjonowaniu. Jakie są najczęstsze przyczyny bólu stawów? Jak zwalczać ból stawów? Sprawdź najlepsze substancje redukujące bóle stawów i poznaj skuteczne domowe sposoby na stawy.

Dlaczego bolą nas stawy?

Stawy to jeden z podstawowych elementów układu ruchu. Stanowią ruchome połączenia pomiędzy kośćmi. Umożliwiają wszelkie zmiany pozycji, przemieszczanie się i wykonywanie swobodnych ruchów. Są też odpowiedzialne za utrzymywanie stabilnej postawy ciała. Jeśli stawy nie pracują prawidłowo, nasze zdolności motoryczne pogarszają się. W ludzkim organizmie znajduje się aż około 400 różnych stawów zlokalizowanych wszędzie tam, gdzie scalają się ze sobą odrębne elementy szkieletu (m.in. w łokciach, nadgarstkach, kolanach, kręgosłupie, biodrach, barkach).

Podstawowymi elementami stawów są: powierzchnia stawowa, jama stawowa i torebka stawowa. Oprócz nich w strukturach stawowych znajdują się takie komponenty jak: ścięgna, więzadła, łąkotki, kaletki maziowe, kosmki maziowe, trzeszczki, obrąbek stawowy.

Kluczowym elementem stawów, przesądzającym o ich prawidłowej pracy, są chrząstki stawowe. Pokrywają one końcówki łączących się ze sobą kości. Chronią kości przed ścieraniem się i amortyzują wstrząsy. Pokryte są mazią stawową zapewniającą im wysoki stopień nawilżenia. Za sprawą tej właściwości chrząstki ułatwiają poślizg i umożliwiają swobodny ruch stawu bez nadmiernego tarcia.

Chrząstki stawowe są gładkie i twarde w budowie, bardzo wytrzymałe na obciążenia oraz niezwykle sprężyste. Niestety z czasem mazi stawowej w naszym organizmie ubywa, a chrząstki ulegają stopniowemu zużyciu. Pojawiają się w nich ubytki, stają się bardziej miękkie i cieńsze oraz mniej odporne.

Bardzo często chrząstki zostają też przedwcześnie wyeksploatowane za sprawą nawarstwiających się przeciążeń (sprzyjają temu m.in. otyłość, siedzący tryb życia, zbyt forsowne treningi). Dysfunkcje chrząstek to najczęstszy powód bólów w obrębie stawów.

Często uporczywe bóle kostno-stawowe są efektem choroby zwyrodnieniowej stawów dotykającej zazwyczaj osoby w starszym wieku. Ale mogą one wynikać również z naszych nawyków i trybu życia, jaki prowadzimy. Często ból stawów pojawia się w efekcie nadmiernego obciążenia czy kontuzji lub wręcz przeciwnie z powodu braku ruchu albo notorycznego pozostawania przez długi czas w tej samej pozycji. Wbrew pozorom bowiem naszym stawom bardzo szkodzi brak zróżnicowanej aktywności fizycznej – nieużywane stawy cierpią na niedokrwienie, a w konsekwencji podlegają degeneracji.

W wielu przypadkach dolegliwości stawowe można wyeliminować, szczególnie gdy są krótkotrwałe, stosując rozmaite suplementy diety i domowe sposoby na bolące stawy.

Jeśli jednak ból stawu nie mija po kilku dniach, nie jest rezultatem jednorazowego nadmiernego przeforsowania stawu, pojawia się nie tylko po wysiłku, ale także gdy odpoczywamy, jeśli dodatkowo towarzyszy mu ograniczenie ruchomości, a zwłaszcza zewnętrzne objawy zapalenia (obrzęk, zaczerwienienie), należy koniecznie udać się do lekarza.

Bóle stawów – jakie objawy odczuwamy najczęściej?

Osoby borykające się bólem stawów w różny sposób definiują swoje dolegliwości. Przeważnie dolegliwościom bólowym w strukturach stawowych towarzyszy też szereg innych dokuczliwych symptomów.

Najczęściej odczuwane są takie objawy jak:

• uczucie sztywności w stawie połączone z ograniczoną ruchomością stawu (zazwyczaj pojawiające się rano, tuż po wstaniu z łóżka i utrzymujące się około 30-60 minut),
• ostry ból przy próbach wykonania danego ruchu (np. podczas schylania, rozprostowywania, odwracania się, zginania stawu),
• mniejszy zakres ruchu (np. niemożność schylenia się do końca),
• tępy ból mięśni i stawów utrzymujący się kilka dni,
• drętwienie, mrowienie, skurcze,
• opuchlizna,
• podwyższona ciepłota ciała w obrębie stawu,
• zaczerwienienie,
• swędzenie, pieczenie, tkliwość stawu,
• trzeszczenie, skrzypienie, chrupanie, strzelanie w stawie podczas wykonywania danego rodzaju ruchu,
• uczucie przeskakiwania w stawie.

Bóle stawów – przyczyny

Dolegliwości stawowe mogą mieć mają podłoże chorobowe lub mechaniczne (występują na skutek urazu), ale najczęściej mają charakter przeciążeniowy.

Przeciążenia – główna przyczyna bólu stawów

Przeciążenia stawów spowodowane intensywnym wysiłkiem fizycznym dotyczą zazwyczaj stawu kolanowego, skokowego, łokciowego i biodrowego.

Szczególnie narażeni na tego typu dolegliwości są: kulturyści, biegacze, atleci, tenisiści, golfiści, piłkarze, siatkarze, a także osoby pracujące przez długi czas w jednej pozycji oraz osoby, których praca połączona jest z dźwiganiem, wytężoną aktywnością fizyczną.

Co więcej, ból stawów rozlewa się często na pole otaczających go struktur, obejmując więzadła, ścięgna czy kaletki maziowe i okoliczne partie ciała.

Łagodnego, spowodowanego przeciążeniem czy urazem bólu, można się pozbyć naturalnymi metodami, sięgając po sprawdzone domowe sposoby na stawy. I tak na przykład masaż z użyciem ciepłego oleju poprawia krążenie, łagodzi bolesność i sztywność, podnosi zakres ruchu.

Pomocne okazują się naprzemienne okłady ciepłe i zimne, ciepłe zmniejszają ból i rozluźniają, zimne minimalizują opuchliznę i stan zapalny.

W przypadku bólu stawów spowodowanego nadwyrężeniem, przeciążeniem warto też wykonywać umiarkowane ćwiczenia odciążające i wzmacniające stawy, na przykład gdy dokuczają nam kolana, zalecana jest jazda na rowerze stacjonarnym z zachowaniem pełnego wyprostu nóg.

Inne częste przyczyny bólów stawów

Siedzący tryb życia

Gdy większość czasu spędzamy w pozycji siedzącej lub leżącej, nasze stawy nie pracują, a tym samym szybciej niszczeją. Na skutek ciągłego przebywania w jednej pozycji ulegają też zmianom zwyrodnieniowym. Co możemy zrobić, gdy tego typu dolegliwości dotkną i nas? Priorytetem jest rozpoczęcie bardziej aktywnego trybu życia. Dobrym pomysłem jest też regularne wzmacnianie stawów za pomocą specjalnych ćwiczeń na stawy i dieta przyjazna dla stawów. Możemy też skorzystać z suplementów pomocnych w odnowie struktur stawowych.

Nadwaga i otyłość

Kiedy waga naszego ciała zwiększa się ponad normę, nasze stawy muszą radzić sobie z coraz większymi obciążeniami. Skutkuje to intensywniejszą eksploatacją chrząstek, szybszą utratą pierwotnej wytrzymałości i sprawności stawów i coraz dotkliwiej odczuwanymi bólami stawów. Kluczowe dla zredukowania bólów, odciążenia stawów i poprawy ich pracy, jest zmniejszenie masy ciała i wprowadzenie systematycznej aktywności fizycznej.

Kontuzje, obrażenia ciała

Urazy takie jak zwichnięcie lub skręcenie stawu skutkują ostrym bólem w obrębie stawu połączonym ze stanem zapalnym, opuchlizną, zaczerwienieniem, zsinieniem, podwyższoną ciepłotą ciała w obrębie urazu oraz ograniczoną zdolnością ruchu danego stawu.

W przypadku lekkich skręceń pomóc mogą zimne okłady oraz maści i leki przeciwbólowe. Ból przeważnie znika w ciągu kilku dni. Natomiast w przypadku cięższych skręceń i zwichnięć niezbędna jest odpowiednia diagnostyka przeprowadzona przez ortopedę, a następnie ustalenie metod leczenia i rehabilitacji.

Choroba zwyrodnieniowa

Przeważnie choroba zwyrodnieniowa stawów dotyczy osób starszych, ale może też występować u ludzi młodych i w średnim wieku (w przypadku otyłości, długotrwałego forsowania stawów lub w efekcie ciągłego utrzymywania szkodliwej dla stawów postawy ciała, np. siedzenie w nieprawidłowej pozie).

Zmiany zwyrodnieniowe pojawiają się w wyniku zniszczenia, zużycia i zniekształcenia struktur stawowych. Najczęściej mają charakter przeciążeniowy, są związane z siedzącym trybem życia albo ze starzeniem się organizmu. Mogą też być uwarunkowane genetycznie.

Leczenie bólu stawów na tle zwyrodnieniowym jest trudniejsze niż. w przypadku urazów czy chwilowych nadwyrężeń. Po dokładnej diagnostyce z reguły zalecane jest adekwatne leczenie farmakologiczne, czasem połączone ze specjalistycznymi zabiegami.

W zwalczaniu bólu stawów na tle zwyrodnieniowym stosowane są również metody niefarmakologiczne takie jak: fizjoterapia, masaże, ćwiczenia, spacery, przyrządy ortopedyczne, suplementacja.

Reumatoidalne zapalenie stawów

Reumatoidalne zapalenie stawów to choroba autoimmunologiczna dotykająca zwłaszcza osoby w średnim oraz podeszłym wieku. Jest to schorzenie przewlekłe i stopniowo postępujące. W jego efekcie dochodzi do zniszczenia chrząstki stawowej i symetrycznego zapalenia stawów (ból atakuje te same stawy po obydwu stronach ciała).

Oprócz dolegliwości bólowych chory odczuwa zesztywnienie stawów, pojawia się również ich deformacja. Mogą występować obrzęki, zaczerwienienie, gorączka. RZS niesie też ze sobą ryzyko powikłań. Z czasem stany zapalne mogą zwiększać swój zasięg i obejmować także inne organy i układy, np. płuca, nerki, układ krążenia, kości, oczy.

W diagnostyce RZS wykorzystuje się badania laboratoryjne i badania obrazowe. W zależności od stopnia zaawansowania i indywidualnych uwarunkowań organizmu pacjenta dobierane jest właściwe leczenie farmakologiczne i niefarmakologiczne.

Rzadsze przyczyny bólu stawów

• toczeń rumieniowaty układowy,
• borelioza,
• rzeżączka,
• grypa,
• zapalenie wątroby,
• choroby zapalne jelit,
• łuszczycowe zapalenie stawów,
• dna moczanowa,
• przyjmowanie niektórych leków.

Sposoby na bóle stawów – cenne składniki pomocne w zwalczaniu dolegliwości stawowych

Istnieje wiele substancji pochodzenia naturalnego, które korzystnie wpływają na stawy, pobudzają odbudowę chrząstki stawowej, pomagają w uzupełnianiu ubytków w chrząstce, przywracają stawom odpowiedni stopień nawilżenia i usprawniają ich pracę.

Mogą być one niezwykle pomocne w regeneracji struktur stawowych, a co za tym idzie w likwidacji bólu i sztywności oraz innych dokuczliwych objawów ze strony stawów.

Najskuteczniejsze substancje pomocne w bólach stawowych

Chondroityna

Chodroityna to mukopolisacharyd, z którego w przeważającej części zbudowana jest chrząstka. Suplementacja tej substancji pozwoli nam uzupełnić jej ubytki i poprawić funkcjonowanie struktur stawowych.

Dzięki chondroitynie zjawisko tarcia między ruchomymi częściami stawu zostaje zniwelowane. Maź stawowa zyskuje na jakości i lepkości, przez co nasze stawy są lepiej nawilżone, elastyczniejsze i poślizg między jego ruchomymi elementami jest lepszy. Sprawniejsza praca stawów, swobodniejsze poruszanie się, redukcja bólu i sztywności to nie wszystko. Chondroityna chroni też nasze chrząstki przed niszczeniem i sprawia, że dłużej zachowujemy dobrą sprawność.

Glukozamina

Glukozamina to występująca w tkance chrzęstnej substancja międzykomórkowa. Kiedy występują jej deficyty, stawy przestają sprawnie pracować i pojawiają się dokuczliwe objawy takie jak: bóle, sztywność, trzeszczenie w stawie, ograniczona ruchomość stawu.

Kiedy dostarczamy organizmowi glukozaminę pod postacią suplementu diety, jej niedobory w tkance chrzęstnej zostają zredukowane, a procesy regeneracji chrząstki przybierają na sile. Struktura chrząstki stopniowo polepsza się. Chrząstka staje się coraz bardziej sprężysta, rozciągliwa, coraz bardziej odporna na obciążenia. Ma to swoje efekty w postaci zmniejszenia dolegliwości bólowych i zesztywnienia stawu oraz poprawy zdolności motorycznych. Co więcej, glukozamina redukuje stany zapalne w obrębie stawów.

Kolagen

Podstawowe białko wchodzące w skład tkanki łącznej. Jest głównym budulcem kości, stawów, chrząstek, ścięgien, skóry. Regularnie przyjmowany pod postacią suplementów stymuluje odbudowę struktur stawowych i poprawia pracę układu ruchu.

Ekstrakt z kurkumy i ekstrakt z imbiru

Dwa nieocenione składniki w zwalczaniu dolegliwości stawowych. Działają przeciwbólowo, uwalniają nas od zjawiska zesztywnienia stawów, poprawiają ruchomość stawów, redukują stany zapalne, zmniejszają opuchliznę i zaczerwienienia. Stymulują procesy naprawcze w tkankach i neutralizują szkodliwe wolne rodniki odpowiedzialne za niszczenie zdrowych komórek.

Przeczytaj recenzję preparatu zwalczającego bóle stawów z chondroityną, glukozaminą, imbirem i kurkumą – Proflexen

Domowe sposoby na stawy – niezastąpione zioła i inne naturalne produkty

Znane od stuleci i zweryfikowane pod względem skuteczności zioła stosuje się zewnętrznie i wewnętrznie. Zalecane w przypadku bólu stawów ciepłe kąpiele można wykonać z dodatkiem ziół lub olejków, które działają przeciwzapalnie i kojąco.

Poleca się tutaj:

• nostrzyk,
• pokrzywę,
• macierzankę,
• korę wierzby,
• liść maliny,
• żywokost lekarski,
• lawendę,
• rozmaryn,

• olejek eukaliptusowy,
• olejek goździkowy,
• olejek rozmarynowy,
• olejek jałowcowy,
• olejek cynamonowy,
• olejek tymiankowy.

Napary z wymienionych ziół mogą nam też posłużyć do okładów, a wymienione olejki do masaży bolących miejsc.

Wiele osób za prawdziwe panaceum na schorzenia stawów uważa kapustę, nie tyle w postaci do jedzenia, co jako doskonały okład na bolące miejsca.

Jeśli zaś chodzi o zastosowanie wewnętrzne, dobrze naszym stawom posłużą:

• napary z pokrzywy, rumianku czy rozmarynu,
• herbata z imbirem,
• wywar z brzozy,
• rozcieńczony ocet jabłkowy,
• pieprz cayenne,
• kurkuma,
• siemię lniane,
• świeży ananas,
• czosnek.

Przydatne w takich okolicznościach mogą być także produkty pochodzenia zwierzęcego – poprawiający ukrwienie, działający przeciwbólowo i pobudzający odnowę tkanek jad żmii, czy wreszcie na pozór tak prozaiczna potrawa, jaką jest galaretka z nóżek wieprzowych bądź ryby (z uwagi na wysoką zawartość kolagenu).

Sprawdź: Preparaty na stawy – ranking