Domowe sposoby na zmęczone oczy – jak w kilku prostych krokach poprawić widzenie?

Zmęczone oczy to częsta dolegliwość, która w dużej części dotyka osoby w młodym i średnim wieku, aktywne zawodowo i uczące się. Problem z poprawnym widzeniem wraz z objawami towarzyszącymi, m.in. dokuczliwymi bólami głowy i suchością oczu, w znacznym stopniu ma swoje podłoże w stylu życia. Aparat wzroku jest wciąż intensywnie eksploatowany, choćby przez wielogodzinne wpatrywanie się w ekrany i wyświetlacze urządzeń elektronicznych. To jednak dopiero jedna z przyczyn przemęczenia oczu i kłopotów z wyraźnym widzeniem. Jak zadbać o wzrok?

Zmęczony wzrok, niewyraźne widzenie – coraz częstsze zjawisko wśród młodszych i starszych

Oko to jedna z najbardziej wyspecjalizowanych i rozbudowanych, a jednocześnie najwrażliwszych struktur w ludzkim organizmie. Jest też narządem zmuszonym do intensywnej aktywności przez większą część naszego życia. Zaczyna pracować każdego dnia wraz z przebudzeniem i pierwszym otwarciem powiek, a kończy tuż przed zaśnięciem.

Nic zatem dziwnego, że nasz aparat wzroku często ulega nadmiernemu obciążeniu i przemęczeniu, tym bardziej, jeśli oddajemy się zajęciom, które wymagają od naszych oczu ciągłej pracy w trudnych warunkach (np. w niekorzystnym oświetleniu) lub częstego skupiania wzroku na jednym punkcie.

Wiele czynników, najczęściej związanych z codziennymi nawykami i pracą, którą wykonujemy, wpływa na kondycję aparatu wzroku. Bardzo często problem ten pojawia się u osób spędzających dużo czasu przed ekranami i wyświetlaczami urządzeń elektronicznych. Stąd duży odsetek ludzi młodych narzekających na tę dolegliwość. Coraz częściej też zjawisko zmęczonego wzroku, bolących oczu i kłopotów z widzeniem obserwowane jest u dzieci. Jak dochodzi do powstania efektu przemęczonych oczu?

Oko to złożona struktura obejmująca: gałkę oczną (wraz z soczewką, rogówką, tęczówką i siatkówką), nerw wzrokowy (przewodzący bodźce wzrokowe), mięśnie zewnętrzne gałki ocznej (odpowiedzialne za zdolności ruchowe oka) i aparat ochronny oka (w postaci powiek, rzęs, spojówki oraz gruczołu łzowego produkującego łzy). Nad poprawną pracą oka czuwa ośrodek wzroku umiejscowiony w korze mózgowej.

Zadaniem aparatu ochronnego oka jest zabezpieczanie go przed negatywnym wpływem czynników zewnętrznych. O ile powieki zabezpieczają oko przede wszystkim przed urazami i zbyt silnym światłem, łzy wydzielane przez gruczoł łzowy chronią oko głównie przed drobnoustrojami, kurzem, brudem, pyłami i infekcjami.

Jak już wspomniano, gruczoł łzowy jest odpowiedzialny za wytwarzanie łez. Są one wydzielane nieustannie i tworzą na powierzchni gałki ocznej tzw. film łzowy. Film łzowy spełnia rolę swoistego nawilżacza gałki ocznej, a jednocześnie dostarcza rogówce substancji odżywczych i bierze udział w procesie oczyszczania aparatu wzrokowego.

Narażając oczy na silny wpływ negatywnych czynników lub mocno wytężając wzrok przez dłuższy czas, produkcja łez może zostać zaburzona. Dochodzi wówczas do przerwania filmu łzowego, co z kolei skutkuje nadmierną suchością oka, zwiększeniem jego podatności na podrażnienia i stany zapalne, niewyraźnym widzeniem oraz uczuciem dyskomfortu i zmęczenia wzroku.

Zmęczone oczy – przyczyny

W dobie wszechobecnych urządzeń cyfrowych, narząd wzroku u większości z nas jest nadwyrężany, a problem z poprawnym widzeniem jest na tyle powszechny, że dotyka nawet najmłodszych. Zdecydowanie najczęstsza przyczyna zmęczenia wzroku to długie godziny spędzone przed ekranem monitora lub telefonu. Istnieje nawet zespół chorobowy mający ścisły związek z współcześnie panującym trybem życia, gdzie większość wolnego czasu spędza się w towarzystwie elektroniki. Jest to tzw. zespół widzenia komputerowego.

Niemniej zdarzają się również inne przyczyny przemęczenia wzroku, w tym środowiskowe, cywilizacyjne i chorobowe. Niejednokrotnie zjawisko zmęczenia oczu związane jest z wykonywaniem bardzo jednostajnej pracy albo pracy wymagającej dużej spostrzegawczości, czujności i koncentracji.

Możliwe przyczyny zmęczonych oczu:

• długotrwałe wpatrywanie się w telewizor, ekran monitora komputera lub wyświetlacz tabletu lub telefonu,
• praca wymagająca długotrwałego patrzenia w ten sam obiekt ze stałej odległości,
• długie wpatrywanie się w bardzo dalekie obiekty,
• długotrwałe czytanie, zwłaszcza czytanie przy nieprawidłowo dobranym świetle i czytanie bardzo drobnego druku,
• nieustanne lub częste przebywanie w pomieszczeniach ze sztucznym oświetleniem,
• ciągłe przebywanie w pomieszczeniach o bardzo niskiej wilgotności powietrza,
• zły dobór lub złe rozmieszczenie światła w pomieszczeniu (np. za jasny ekran w stosunku oświetlenia ogólnego panującego we wnętrzu, oświetlenie punktowe, ostre zamiast rozproszonego, źle umiejscowiona lampa emitująca nadmiar światła skierowanego w nasze oczy),
• długa jazda za kierownicą bez robienia przerw,
• źle zbilansowana dieta,
• niedobory niektórych witamin i minerałów (głównie witamin A, E, C oraz cynku, selenu, miedzi),
• zanieczyszczone środowisko, smog,
• częste lub długotrwałe przebywanie w zadymionych pomieszczeniach,
• częste przebywanie w pomieszczeniach klimatyzowanych,
• wady wzroku,
• źle dobrane okulary,
• ogólne wyczerpanie organizmu,
• niektóre choroby (zwłaszcza te cywilizacyjne, takie jak nadciśnienie, reumatyzm czy cukrzyca),
• alergie.

Pieczenie, swędzenie, ból – najczęstsze objawy zmęczonych oczu

Gdy zbyt mocno eksploatujemy aparat wzroku lub narażamy go na wpływ niesprzyjających czynników zewnętrznych, pojawia się niedobór filmu łzowego i funkcje obronne oka zostają osłabione. W konsekwencji pojawia się cały szereg dotkliwych symptomów.

Najczęstsze objawy przemęczonego, zbyt mocno eksploatowanego narządu wzroku to:

• swędzenie i pieczenie oczu,
• szczypanie oczu,
• zaczerwienienie w okolicach powiek,
• uczucie suchości w oczach,
• uczucie obecności ciała obcego pod powiekami,
• cienie i opuchlizna pod oczami,
• niewyraźne widzenie,
• obolałość oczu,
• łzawienie oczu,
• ciężkość powiek,
• gromadzenie ropy w kącikach oczu,
• uczucie piasku pod powiekami,
• bóle głowy.

Zmęczenie oczu a zespół suchego oka

Efekt zmęczenia oczu, a także narastające problemy z aparatem wzrokowym, często są konsekwencją tzw. zespołu suchego oka. Jest to grupa objawów pojawiających się na skutek zakłóconej produkcji łez i ich wzmożonego parowania, a co za tym idzie przerywania się filmu łzowego i braku dostatecznego nawilżenia powierzchni oka. Coraz częściej zespół suchego oka traktowany jest jako odrębna jednostka chorobowa, która podlega leczeniu farmakologicznemu. Nieleczony zespół suchego oka może prowadzić do powikłań i trwałego uszkodzenia narządu wzroku.

Zespół suchego oka przeważnie występuje w efekcie długotrwałego czytania lub pracy przy komputerze. Mocno wówczas koncentrujemy wzrok na jednej powierzchni (przez długi czas) i rzadziej mrugamy, co przyczynia się do wysuszenia zewnętrznych struktur oka.

Ryzyko wystąpienia zespołu suchego oka wzrasta w przypadku osób zmagających się z chorobami autoimmunologicznymi, neurologicznymi, dermatologicznymi, a także cukrzycą, jaskrą, reumatyzmem. Jest także wyższe w przypadku nałogowych palaczy i osób nagminnie przebywających w pomieszczeniach z klimatyzacją lub mieszkających w krajach o klimacie suchym i gorącym. Niekiedy przesuszenie oczu jest wynikiem dysfunkcji gruczołów powiekowych.

Główne objawy zespołu suchego oka to pieczenie, uczucie piasku w oczach, kumulowanie wydzieliny w worku spojówkowym, ból oka, dyskomfort przy mruganiu i światłowstręt. Objawy nasilają się w godzinach wieczornych i w nocy.

Aby uniknąć wystąpienia zespołu suchego oka i jego bezpośredniego skutku w postaci zmęczenia wzroku i problemów z widzeniem, watro stosować działania profilaktyczne.

Przede wszystkim zalecane jest robienie przerw podczas pracy przy komputerze i odpowiednie dopasowanie odległości i ustawień monitora. Czytać należy wyłącznie w przystosowanym do tego świetle, również co jakiś czas robiąc pauzy. Unikać należy przebywania w środowisku, w którym panuje suche lub zanieczyszczone powietrze. W razie wystąpienia zespołu suchego oka zaleca się stosowanie tzw. sztucznych łez. Są to dostępne bez recepty krople do oczu o działaniu nawilżającym, oczyszczającym, kojącym podrażnienia i ochronnym.

Jak zapobiegać zmęczeniu wzroku, czyli bezcenna profilaktyka

Zmęczone, swędzące, bolące oczy to jedna z tych dolegliwości, których zazwyczaj można w pełni uniknąć poprzez odpowiednie działania zapobiegawcze. Systematyczne dbanie o oczy, odpowiednia dieta lub suplementacja i stosowanie prostych trików w momentach mocnego eksploatowania narządu wzroku, pozwoli nam ustrzec się przed dokuczliwymi objawami.

9 prostych wskazówek, jak przeciwdziałać zmęczeniu wzroku:

1. Używaj dobrej jakości monitora do komputera, zadbaj o odpowiednie ustawienia jasności, ostrości, kontrastu, rozdzielczości, wielkości czcionek. Postaraj się usytuować monitor około 70 cm od wzroku. Pamiętaj, że monitor nie powinien stać zbyt wysoko (górna krawędź ekranu powinna być ulokowana poniżej oczu). Nie powinien też być ustawiony na tle okna (chyba że jest ono zaciemnione) i nie powinny pojawiać się w nim żadne odbicia.
2. Rób przerwy podczas pracy przy komputerze. Zalecane jest 5 minut przerwy co około godzinę. W trakcie takiej przerwy warto popatrzeć gdzieś w dal, najlepiej w okno.
3. Zadbaj o odpowiednie światło do czytania. Stosuj krótkie przerwy w trakcie dłuższych sesji czytania.
4. Noś przyciemniane okulary z filtrem UV w słoneczne dni.
5. Staraj się jak najmniej przebywać w pomieszczeniach zadymionych, zapylonych, dusznych. Unikaj też smogu.
6. Nie przesadzaj z klimatyzacją i ogrzewaniem w mieszkaniu, biurze i samochodzie. Często wietrz mieszkanie i stosuj nawilżacze powietrza.
7. Dbaj o dobre nawodnienie ciała. W tym celu wypijaj około 2 płynów na dobę.
8. Zadbaj o odpowiednie nawilżenie oczu, np. poprzez kilkukrotne w ciągu dnia przemywanie oczu czystą, letnią wodą lub wkraplanie soli fizjologicznej.
9. Zadbaj o zdrowe odżywianie. Staraj się jeść duże ilości zielonych, żółtych, pomarańczowych i czerwonych warzyw. Wprowadź też do diety dużo owoców, zwłaszcza: borówki, maliny, jeżyny, porzeczki, aronię, żurawinę, truskawki, ciemne winogrono, wiśnie, awokado. Często sięgaj także po ziarna i pestki, siemię lniane, płatki zbożowe, otręby, orzechy, jajka, ryby, oliwę, oleje tłoczone na zimno, rośliny strączkowe.

Proste domowe sposoby na zmęczone oczy – jak w szybkim tempie złagodzić objawy?

W szybkim usuwaniu efektu zmęczenia wzroku pomogą nam następujące domowe sposoby:

• Okłady z herbaty na zmęczone oczy – zaparzamy 2 torebki herbaty w około 100 ml wrzątku. Po przestudzeniu nakładamy na zamknięte powieki. Po 30 minutach zdejmujemy kompres.

• Ziołowe okłady na zmęczone oczy – zaparzamy rumianek lub nagietek w saszetkach (około 75 ml wrzątku na 2 saszetki). Przestudzamy. Wyjmujemy saszetki z wody i nakładamy na powieki. Trzymamy około pół godziny.

• Okłady ze świetlika lub bławatka na oczy – zalewamy 1 łyżkę świetlika lub bławatka 100 ml wrzącej wody. Zaparzamy około 20 minut, po czym odcedzamy. Zanurzamy w płynie 2 waciki lub płatki kosmetyczne i nakładamy na powieki na pół godziny.

• Okłady z mleka na zmęczony wzrok – małą ilość letniego mleka wlewamy do miseczki. Nasączamy nim 2 waciki lub płatki kosmetyczne i przykładamy do zamkniętych powiek. Trzymamy około pół godziny, co parę minut ponownie nasączając waciki.

• Okłady z ziemniaka lub ogórka na zmęczony wzrok i podkrążone, spuchnięte oczy – schłodzonego ziemniaka lub ogórka ścieramy na tarce na drobnych oczkach. Dzielimy na 2 części. Wkładamy w gazę i nakładamy na powieki. Trzymamy 20-30 minut.

• Masaż oczu – zamykamy oczy. Napinamy powieki. Przy zamkniętych powiekach przesuwamy oczami mocno w prawo, trzymamy kilka sekund, po czym robimy to samo w przeciwnym kierunku. Następnie przy pomocy czystych palców (wskazującego, środkowego i serdecznego) masujemy lekko, kolistymi ruchami górną powiekę, od wewnętrznego kącika do zewnętrznego. Skórę pod okiem masujemy w przeciwnym kierunku – od zewnątrz do wewnątrz. Najlepiej użyć do tego odrobiny łagodnego kremu.

• Lodowy kompres na oczy – 2 kostki lodu zawijamy w gazę i lekko masujemy nimi skórę wokół oczu.

Co zrobić, kiedy oczy są zmęczone – najlepsze składniki na dobry wzrok stosowane w kroplach i suplementach diety

Stosowanie kropli nawilżających oraz suplementów diety kompleksowo wspomagających narząd wzroku, to obok domowych sposobów i działań profilaktycznych dobry patent na zdrowe oczy i prawidłowe widzenie. Najskuteczniejsze i najczęściej stosowane w preparatach składniki aktywne to:

• Luteina – wzmacnia oczy i chroni je przed szkodliwymi czynnikami. Zwiększa odporność aparatu wzroku na działanie niebieskiego światła. Wykazując działanie antyoksydacyjne, zwalcza negatywnie wpływające na wzrok wolne rodniki. Zmniejsza ryzyko zwyrodnienia plamki żółtej i innych chorób oczu.

• Zeaksantyna – wykazuje podobne działanie do luteiny. Jest silnym antyoksydantem, chroni przed promieniowaniem ultrafioletowym, wzmacnia wzrok i przeciwdziała szkodliwemu wpływowi wolnych rodników na wzrok. Hamuje procesy degeneracyjne narządu wzroku.

• Antocyjany – wykazują właściwości antyoksydacyjne, uszczelniają naczynia krwionośne w obrębie oka, wzmacniając narząd wzroku. Chronią komórki oczu przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. Pozytywnie wpływają na jakość widzenia.

• Witamina A – silny antyoksydant zwalczający wolne rodniki szkodliwie wpływające na aparat wzroku. Witamina A korzystnie oddziałuje na siatkówkę oka. Wzmacnia oczy, uodparnia je na zmęczenie, zapobiega kurzej ślepocie, zmniejsza prawdopodobieństwo chorób oczu.

• Świetlik – zmniejsza objawy zmęczenia wzroku, chroni oczy, redukuje zaczerwienienie, obrzęki i cienie pod oczami.

• Hialuronian sodu – składnik często stosowany w kroplach do oczu. Doskonale nawilża oko, zwalczając dotkliwe symptomy zmęczenia wzroku.

Bogaty suplement diety na wzmocnienie i lepszą pracę wzroku: Visitec

Zmęczenie wzroku, pieczenie, zaczerwienienie, łzawienie – kiedy udać się do lekarza okulisty?

W większości przypadków stosowanie preparatów, domowych sposobów, a także profilaktyczne dbanie o wzrok przynosi satysfakcjonujące rezultaty. Jednak jeśli uporczywe objawy wciąż nasilają się albo utrzymują się przez kilka tygodni, mimo stosowania różnych środków zaradczych, wskazana jest wizyta u okulisty.