O melatoninie mówi się coraz więcej w kontekście redukowania problemów sennych. Ten niesamowity związek organiczny potrafi „postawić do pionu” nasz rozregulowany rytm dobowy, a tym samym oddać nam zdrowy, głęboki sen. Sprawdź, czym jest i jak działa melatonina.
Spis Treści
Melatonina – hormon odpowiedzialny za zdrowy sen
Syntetyzowana w szyszynce melatonina jest hormonem stojącym na straży prawidłowego cyklu snu i czuwania. Melatonina wytwarzana jest w wyniku przemian, których początkiem jest aminokwas o nazwie tryptofan.
Z tryptofanu powstaje 5-Hydroksytryptofan (5-HTP), z którego następnie powstaje serotonina, z której później tworzy się melatonina. Kiedy poziom melatoniny w organizmie jest nieodpowiedni, dochodzi do zaburzeń snu, objawiających się między innymi licznymi wybudzeniami w ciągu nocy i problemami z zasypianiem.
W naturalnym rytmie dobowym wzrost stężenia melatoniny w organizmie następuje, gdy zapada zmrok, natomiast, gdy robi się widno, stopniowo produkcja melatoniny ustaje. Najwyższy poziom melatoniny osiągamy ok. 1-3 w nocy.
Wszystko wydaje się klarowne i logiczne – melatonina, czyli hormon odpowiedzialny za sen, wydzielana jest w czasie, gdy jest ciemno, toteż nie powinniśmy mieć problemów, by normalnie spać w nocy i budzić się w pełni witalności o poranku. Grunt w tym, że u wielu osób poziom tego hormonu jest nieprawidłowy o danej porze doby (np. jest go za mało, gdy chcielibyśmy położyć się spać, za to jest go za dużo w ciągu dnia).
Taki stan rzeczy generuje narastające problemy ze snem i pogorszenie samopoczucia oraz kondycji psychofizycznej.
Niedobór melatoniny w organizmie
Niedostateczny poziom melatoniny w organizmie może wynikać z czynników fizjologicznych, środowiskowych i związanych z naszym trybem życia. Warto wiedzieć, iż z wiekiem organizm wytwarza coraz mniej tego hormonu, co nie oznacza, że wszyscy w jesieni życia skazani są na bezsenność. Co to, to nie.
Wiele osób w wieku dojrzałym nie ma żadnych problemów ze snem, choć teoretycznie ich organizm wytwarza dużo mniejsze ilości melatoniny. Niemniej jednak faktem jest, iż najwyższe stężenie melatoniny w organizmie mają dzieci, na wysokim poziomie hormon ten utrzymuje się również u młodzieży i osób w wieku ok. 30 lat, natomiast po 40-tym roku życia produkcja melatoniny zaczyna zwalniać.
Wiek to niejedyny czynnik fizjologiczny, który może być odpowiedzialny za niedobór melatoniny w organizmie. Czasami jej niski poziom związany jest z zaburzeniami hormonalnymi, zwolnionym metabolizmem, jak i z niektórymi chorobami, na przykład schorzeniami oczu.
W wielu przypadkach zbyt niski poziom melatoniny jest związany z naszym stylem życia. Przykładowo, osoba pracująca w systemie zmianowym może mieć rozstrojony rytm dobowy, co ma przełożenie na zaburzenia wytwarzania melatoniny.
Również długie siedzenie w nocy, zwłaszcza przy silnym oświetleniu czy jasnym ekranie monitora lub telewizora, może wpływać na obniżenie produkcji melatoniny, a co za tym idzie, na problemy z zaśnięciem oraz inne zaburzenia snu.
Ponadto używki i niektóre leki, nieregularny sen, chodzenie spać o różnych porach, brak wieczornego rytuału wyciszania się i łagodnego wchodzenia w nastrój senny to także czynniki niesprzyjające prawidłowemu poziomowi melatoniny.
Na koniec warto wspomnieć o czynnikach środowiskowych, które mogą powodować zakłócenia wydzielania hormonu snu. Są to między innymi zmiany stref czasowych związane z podróżowaniem w inne zakątki globu oraz sezon jesienno-zimowy, podczas którego jesteśmy narażeni na małą ilość naturalnego światła.
W okresie, gdy dni są krótkie, szare, a słońce to rzadkość, organizm zaczyna wytwarzać melatoninę wcześniej, stąd uczucie senności, które często jesienią i zimą towarzyszy nam w ciągu dnia. W nocy za to i nad ranem produkcja melatoniny może spowalniać, stąd też płytki sen, wybudzenia nocne i przedwczesne wstawanie.
Melatonina na sen – można sobie pomóc!
Jeśli cierpimy na zburzenia snu związane z rozstrojeniem cyklu dobowego i zbyt niską produkcją melatoniny, mogą nam pomóc zmiany w trybie życia, w tym ograniczenie używek, chodzenie spać o jednej porze, fundowanie sobie godziny relaksu przed snem (czytanie książki lub słuchanie muzyki relaksacyjnej przy delikatnym świetle etc.).
Nie zawsze jednak da się wyeliminować wszystkie czynniki zakłócające prawidłową produkcję hormonu snu. W wielu przypadkach dobrym rozwiązaniem jest sięgnięcie po tabletki na sen z melatoniną.
Na rynku dostępnych jest dużo preparatów tego typu, w większości są one wzbogacone również w inne składniki ułatwiające zasypianie i wspierające zdrowy sen. Niemniej jednak melatonina w tabletkach powinna być przyjmowana ściśle według zaleceń producenta danego preparatu. Jej nadmiar w organizmie nie jest korzystny, tak jak jej niedobór.
Aktualnie najbogatsze pod względem składu tabletki z melatoniną to Melatolin Plus.
Czytaj także: Jak szybko zasnąć
5 komentarzy
Melatonina jest świetna. Odkąd ją stosuję w końcu mogę się porządnie wyspać! Długo nie było to możliwe. Po ciąży i okresie niemowlęctwa mojego syna miałam kompletnie rozregulowany zegar biologiczny. Ale melatonina pomogła i to bardzo.
jest dobra, ale trzeba uważać z ilościami. Ja przy za dużych dawkach źle się czułam, bolała mnie głowa i chodziłam jakaś przymulona. Dopiero jak obniżyłam dawki, to wszystko było ok
Jak najbardziej warto sięgnąć po melatoninę. Jestem jej dobroczynnego działania najlepszym przykładem. Przez całe lata miałam pracę, którą zaczynałam o 10 rano, a więc długie siedzenie w nocy i wstawanie kolo 9 było moją domeną. A tu nagle zmiana pracy i pobudka o 5.30. Jedna wielka tragedia. Nie mogłam zasnąć długo w nocy, a rano nie mogłam zwlec się z łóżka. Chodziłam niewyspana, jak cień człowieka normalnie. Ktoś mi polecił melatoninę i po niej WRESZCIE udało mi się przestawić na nowy tryb spania. Zasypiam już bez problemu i budzę się wyspana. Polecam.
Ja mam podobny problem. Podjęłam pierwszą w życiu pracę i zaczęło się wstawanie o 5 rano. W dzień chodzę jak zombie, a wieczorem jak nowo narodzona, nie chce mi się spać. Czy melatonina pomoże?
Zośka96, tak, powinna pomóc, warto spróbować 🙂