Nietrzymanie moczu – przyczyny, objawy, leczenie, domowe sposoby. Jak uporać się ze wstydliwym mankamentem zdrowotnym?

Nietrzymanie moczu to częsty, wstydliwy i nieprzyjemny problem zdrowotny. Choć kojarzony jest głównie z wiekiem senioralnym, tak naprawdę dotyka ludzi z różnych grup wiekowych. Polega na częściowej utracie kontroli nad pęcherzem moczowym, co daje rezultat w postaci mimowolnego oddawania moczu. U większości pacjentów nietrzymanie moczu bardzo negatywnie odbija się na samopoczuciu i jakości życia. Jakie są przyczyny i objawy nietrzymania moczu? W jaki sposób zwalczyć tę problematyczną dolegliwość? Poznaj metody leczenia i domowe sposoby na nietrzymanie moczu.

Problem nietrzymania moczu powszechnym zjawiskiem wśród kobiet i mężczyzn

Jednym z najczęściej obserwowanych schorzeń układu moczowego jest nietrzymanie moczu (inkontynencja moczu). Jest to niezwykle uporczywa i bardzo krępująca przypadłość, której cechą charakterystyczną jest odczuwanie silnej, niepohamowanej potrzeby oddania moczu i mimowolne, niekontrolowane wypływanie moczu z pęcherza moczowego. Kłopoty z prawidłowym oddawaniem moczu przeważnie są bardzo dokuczliwe. Nie pozwalają zmagającej się z nimi osobie normalne funkcjonować i negatywnie wpływają na relacje społeczne.

Nietrzymanie moczu przybiera różne formy i różne stopnie natężenia. Najczęściej jest to dolegliwość długotrwała i oporna w leczeniu. Czasami jednak pojawia się jedynie czasowo, krótkotrwale, u osób, które na co dzień, w normalnych warunkach, kontrolują pęcherz moczowy, ale na skutek jakichś zawirowań zdrowotnych kontrola ta na chwilę zostaje zakłócona. Takie przemijające nietrzymanie moczu może też wystąpić u kobiet w ciąży.

Zazwyczaj nietrzymanie moczu kojarzone jest ze schorzeniami wieku starczego. Jednak może być także wynikiem wielu innych chorób oraz mieć zupełnie inne podłoża. Z nietrzymaniem moczu zmaga się wiele osób w różnym wieku. Problem ten dotyczy obu płci, jednak u pań dolegliwość zdaje się być nieco częstsza. Statystyki mówią, że aż 10-15% społeczeństwa boryka się z nietrzymaniem moczu.

Przyczyny i czynniki ryzyka nietrzymania moczu. Co może powodować nietrzymanie moczu?

Czynników odpowiedzialnych za powstawanie problemu nietrzymania moczu jest bardzo wiele. Nietrzymanie moczu u kobiet najczęściej jest związane z osłabieniem mięśni dna miednicy (wówczas nie zaciskają prawidłowo cewki moczowej) i zaburzeniami w gospodarce hormonalnej.

Zaś u mężczyzn nietrzymanie moczu zwykle ma związek z przerostem gruczołu krokowego. Nietrzymanie moczu spowodowane może być również innymi chorobami, np. schorzeniami neurologicznymi. Często jest efektem zapalenia pęcherza. Pojawieniu się nietrzymania moczu sprzyja także stosowanie niektórych leków.

Najczęstsze przyczyny i czynniki ryzyka nietrzymania moczu to:

• przeciążenie i osłabienie mięśni dna miednicy (np. spowodowane częstym dźwiganiem czy wielokrotnymi ciążami i porodami),
• przerost gruczołu krokowego (prostaty) u mężczyzn,
• znaczna nadwaga lub otyłość (zbyt duża masa ciała przyczynia się do nadmiernego nacisku na mięśnie i pęcherz moczowy),
• operacje w obrębie miednicy,
• zmiany hormonalne,
• częste zaparcia,
• infekcje dróg moczowych,
• inne choroby (np. miażdżyca, stwardnienie rozsiane, choroba Parkinsona),
• przyjmowanie niektórych leków (np. o działaniu moczopędnym),
• okres klimakterium,
• nadużywanie alkoholu i kofeiny,
• urazy rdzenia kręgowego,
• niektóre formy niepełnosprawności,
• przebyte udary mózgu,
• demencja,
• podeszły wiek.

Objawy nietrzymania moczu

Nietrzymanie moczu może przebiegać w formie łagodnej lub nasilonej, może też być przypadłością chroniczną albo przemijającą, jednak symptomy w niemal wszystkich przypadkach są takie same, a główny z nich to niezależne od naszej woli wycieki moczu z cewki moczowej.

Objawy nietrzymania moczu to:

• niekontrolowane wycieki moczu,
• gwałtowne, silne, trudne do opanowania parcie na pęcherz,
• mimowolne wycieki moczu podczas kaszlu, kichania, śmiechu,
• mimowolne wyciekanie moczu podczas podnoszenia i przenoszenia ciężkich przedmiotów,
• wypływ moczu podczas wzmożonej aktywności fizycznej, np. szybkiego marszu, skakania, biegania,
• nocne parcie na pęcherz, częste wizyty w toalecie w nocy,
• częste uczucie niecałkowitego opróżnienia pęcherza,
• nawracające zakażenia dróg moczowych,
• popuszczanie moczu w stresowych sytuacjach, w stanie zdenerwowania, w trakcie snu.

Rodzaje nietrzymania moczu

Istnieją 3 główne rodzaje nietrzymania moczu – wysiłkowe, z przepełnienia i naglące, ale wyróżnia się także kilka dodatkowych, rzadziej występujących odmian. Wszystkie rodzaje mogą mieć 3 różne stopnie natężenia – mały, średni lub wysoki. Czym charakteryzują się najczęstsze typy nietrzymania moczu?

Wysiłkowe nietrzymanie moczu

Wysiłkowe nietrzymanie moczu jest konsekwencją nadmiernego obciążenia i osłabienia mięśni dna miednicy, które są odpowiedzialne za kontrolowanie strumienia moczu. Główny symptom to mimowolne wyciekanie moczu podczas wysiłku fizycznego i uprawiania sportu, a także podczas kasłania, kichania, śmiechu. Częste przyczyny wysiłkowego nietrzymania moczu to: zmiany hormonalne, niektóre choroby, operacje prostaty, operacje ginekologiczne, ciąże, zaawansowany wiek, otyłość.

Naglące nietrzymanie moczu

Główną przyczyną nietrzymania moczu z naglącym parciem jest zakłócona i wzmożona aktywność mięśni pęcherza moczowego. Objawem dolegliwości jest gwałtownie pojawiająca się, przemożna potrzeba natychmiastowego oddania moczu (przy niekoniecznie przepełnionym pęcherzu).

Potrzeba bezzwłocznego oddania moczu pojawia się w określonych sytuacjach, np. podczas zmian pozycji ciała, podczas snu, w czasie zbliżenia seksualnego i najczęściej prowadzi do mimowolnego wycieku pewnej ilości moczu. Jednak u niektórych osób borykających się z naglącym nietrzymaniem moczu popuszczanie moczu nie występuje. Ta postać nietrzymania moczu najczęściej pojawia się u mężczyzn z powiększonym gruczołem krokowym, a także u osób wieku senioralnym.

Sprawdź wieloskładnikowy suplement diety wspomagający zdrowie prostaty: Prostan Plus

Nietrzymanie moczu z przepełnienia

W tym przypadku dochodzi do częściowego zablokowania mechanizmu wypływu moczu, a co za tym idzie nadmiernego napełnienia pęcherza moczowego i braku możliwości dalszego gromadzenia się w nim moczu. Dochodzi wówczas do wyciekania pewnej ilości moczu z cewki moczowej. Ten rodzaj nietrzymania moczu często występuje u mężczyzn z chorobami prostaty i w przypadku zwężenia cewki moczowej.

Inne rodzaje nietrzymania moczu to:

• odruchowe nietrzymanie moczu (nieświadomy wyciek moczu w efekcie samoistnych, nadmiernych skurczów mięśnia wypieracza moczu),
• funkcjonalne nietrzymanie moczu (u osób niezdolnych do normalnego korzystania z toalety, np. w przypadku chorób o podłożu psychicznym, ograniczenia zdolności ruchowych, czynników środowiskowych, ale bez patologii w samym układzie moczowym).
• mieszane nietrzymanie moczu (łączne występowanie naglącego i wysiłkowego nietrzymania moczu),
• wieloczynnikowe nietrzymanie moczu (samoistne wycieki moczu w wyniku zaistnienia kilku różnych czynników, np. chorób, przyjmowania leków i podeszłego wieku),
• moczenie nocne (oddawanie moczu w trakcie snu, np. u dzieci),
• przejściowe nietrzymanie moczu (krótkotrwałe wycieki moczu pojawiające się w wyniku pojawienia się infekcji dróg moczowych, zaparć, przyjmowania leków i zanikające od razu po zażegnaniu przyczyny).

Nietrzymanie moczu – badania

Odpowiednia diagnostyka jest niezwykle istotna w przypadku nietrzymania moczu. Pozwala dokładnie określić przyczynę dolegliwości i dobrać właściwe metody leczenia. Na początek wykonuje się badania ogólne moczu i krwi, dzięki którym można wykryć potencjalne infekcje i zidentyfikować ewentualne inne problemy zdrowotne. To jednak nie wszystko. W procesie diagnostycznym przeprowadza się również:

• wywiad medyczny (lekarz pyta pacjenta o natężenie problemu, typ objawów, częstotliwość objawów etc.),
• badanie fizykalne (np. badanie jamy brzusznej z oceną wypełnienia pęcherza),
• badanie ultrasonograficzne (ocena struktury pęcherza, moczowodów, nerek, gruczołu krokowego),
• dziennik mikcji (pacjent zapisuje ilość i czas spożywanych płynów oraz częstotliwość oddawania moczu),
• tekst wkładkowy,
• test kaszlowy,
• badania urodynamiczne (test przepływu moczu z oceną pracy pęcherza i cewki moczowej),
• cystoskopia (za pomocą cienkiego, rurkowatego narzędzia wprowadzanego do cewki moczowej oceniany jest stan pęcherza).

Farmakologiczne sposoby leczenia nietrzymania moczu

Leczenie nietrzymania moczu może bazować na środkach farmakologicznych lub polegać na wykonaniu pewnych zabiegów w zależności od przyczyny tej dolegliwości.

Leczenie farmakologiczne nietrzymania moczu przeważnie polega na podaniu leków antymuskarynowych niwelujących parcie na pęcherz, obniżających aktywność mięśnia wypieracza i zwiększających objętość pęcherza moczowego. W niektórych przypadkach stosowane są leki adrenergiczne wpływające na rozluźnienie komórek mięśniowych wypieracza, a tym samym redukujące parcie na pęcherz. Inne metody to ostrzykiwanie pęcherza moczowego toksyną botulinową i kuracja estrogenami.

Leczenie chirurgiczne stosuje rzadko, głównie w przypadku niepowodzenia innych metod.

Leczenie zachowawcze nietrzymania moczu

Leczenie zachowawcze stosowane jest zazwyczaj jako pierwszy krok w celu zwalczenia nietrzymania moczu, jeszcze przed leczeniem farmakologicznym. Leczenie zachowawcze zazwyczaj przynosi dobre rezultaty, zwłaszcza jeśli dolegliwość nie jest zbyt mocno natężona.

Leczenie zachowawcze polega na wprowadzeniu pewnych zmian w trybie życia, systematycznym wdrażaniu przez pacjenta pewnych zachowań oraz stosowaniu masaży i zabiegów fizjoterapii, mających na celu odzyskanie kontroli nad pęcherzem i zniwelowanie uporczywych objawów.

Leczenie zachowawcze obejmuje:

• zmniejszenie masy ciała (przy otyłości i nadwadze),
• wprowadzenie zdrowej diety,
• pozbycie się zaparć,
• wykonywanie ćwiczeń mięśni dna miednicy (mięśni Kegla),
• ograniczenie stosowania używek,
• elektrostymulację,
• biofeedback,
• masaż medyczny.

Ćwiczenia wzmacniające mięśnie dna miednicy (mięśnie Kegla)

Wzmocnienie mięśni dna miednicy za pomocą prostych ćwiczeń to efektywna metoda na zwiększenie kontroli nad pęcherzem i ograniczenie wycieków moczu. Ćwiczenia te polegają głównie na naprzemiennym napinaniu i rozluźnianiu wewnętrznych mięśni miednicy. Mechanizm napinania jest bardzo podobny do mechanizmu, który pozwala nam hamować strumień moczu.

Mięśnie dna miednicy napinamy na kilka sekund, po czym rozluźniamy je. Ćwiczenie powtarzamy 10 razy. Trening wykonujemy codziennie, najlepiej w kilku seriach. Pamiętajmy, aby starać się napinać jedynie wewnętrzne partie mięśni bez napinania mięśni pośladków, ud czy brzucha.

Kosmetyczne i ziołowe produkty na nietrzymanie moczu

Jeśli podejmujemy walkę z nietrzymaniem moczu naturalnymi sposobami, niezwykle pomocne mogą być odpowiednio dobrane zioła, a także gotowe, wieloskładnikowe preparaty wspomagające zdrowie układu moczowego. Jednym z nich jest Urinofix. Zawiera zestaw cenionych roślin leczniczych działających wzmacniająco i rozluźniająco na mięśnie układu moczowego, a także ziół zmniejszających parcie na pęcherz, zwalczających infekcje oraz zwiększających kontrolę nad wyciekami moczu. Jest to kompleksowe i efektywne, a zarazem naturalne wsparcie dla dróg moczowych.

W celu unikania krępujących sytuacji i zachowywania wysokiego poziomu higieny przez cały czas warto także korzystać ze specjalnych wkładek i pieluchomajtek przeznaczonych dla osób borykających się z nietrzymaniem moczu.

Źródła:

• https://www.healthline.com/health/urinary-incontinence
• https://www.healthline.com/health/overactive-bladder-vs-urinary-incontinence-vs-uti
• https://www.webmd.com/urinary-incontinence-oab/types-of-urinary-incontinence
• https://www.webmd.com/urinary-incontinence-oab/treatment-for-urinary-incontinence