Nootropy to szeroka grupa substancji, których zadaniem jest poprawa funkcjonowania układu nerwowego i aktywizowanie pracy mózgu, a także przeciwdziałanie zaburzeniom nastroju i całej gamie dolegliwości sfery mentalnej. Pośród środków nootropowych znajdziemy zarówno farmaceutyki przepisywane na receptę, jak i niewymagające recepty suplementy diety bazujące na ekstraktach roślinnych. To właśnie te drugie mocno zyskują ostatnio na popularności. Dlaczego nootropy roślinne są lepsze niż syntetyczne i które z nich są szczególnie godne uwagi?
Spis Treści
Co to są nootropy?
Substancje nootropowe (prokognitywne) to obszerna grupa substancji syntetycznych i naturalnych, wywierających korzystny wpływ na pracę umysłu. Nootropy, inaczej nootropiki, boostery mózgu, środki prokognitywne lub smart drugs, przyczyniają się do poprawy funkcji poznawczych, zwiększają zdolności umysłowe, podwyższają wydajność procesów myślowych oraz polepszają pamięć i koncentrację uwagi. Jednocześnie środki nootropowe, regulując pracę układu nerwowego, polepszają nasze samopoczucie. Stabilizują nastrój, redukują stres, sprzyjają odprężeniu i niwelują zmęczenie psychiczne.
Nie bez przyczyny nootropy nazywane są substancjami inteligentnymi. Pomagają przywracać równowagę w procesach zachodzących w mózgu, tym samym wykazują szereg korzystnych działań dla układu nerwowego oraz „naprawiają” zaistniałe nieprawidłowości, zapewniając nam lepszą formę mentalną.
Na rynku dostępne są dwie kategorie środków prokognitywnych: leki nootropowe, wydawane na receptę oraz nootropowe suplementy diety, w skład których wchodzą naturalne substancje.
Nootropy – działanie, czyli w jaki sposób substancje nootropowe wpływają na mózg?
Środki nootropowe oddziałują na nasz mózg w sposób wielokierunkowy, przy czym jedną z ich głównych właściwości jest regulowanie poziomu neuroprzekaźników (np. dopaminy lub serotoniny), czyli substancji odpowiedzialnych za przekazywanie sygnałów pomiędzy komórkami nerwowymi. Kolejne zadanie nootropików to normalizacja połączeń między poszczególnymi partiami mózgu. Dodatkowo, nootropy zwiększają przepływ krwi przez mózg, a tym samym wpływają na jego lepsze dotlenienie i zaopatrzenie w składniki odżywcze, co sprzyja podniesieniu kondycji umysłowej.
Warto także wspomnieć o właściwościach przeciwzapalnych, przeciwutleniających i neuroprotekcyjnych substancji nootropowych. Środki te znakomicie chronią nasz mózg przed niesprzyjającymi czynnikami, w tym przed starzeniem, stresem oksydacyjnym, niedotlenieniem, toksynami, jednocześnie aktywizują pracę organu, zapewniając nam wyższą sprawność intelektualną i lepszą formę psychiczną.
Kto może skorzystać na suplementacji nootropów roślinnych:
- osoby narażone na duży wysiłek umysłowy;
- osoby borykające się z obniżoną koncentracją i osłabioną pamięcią;
- osoby parające się profesjami, w których liczy się kreatywność i wysoka sprawność intelektualna;
- osoby wystawione na działanie czynników stresogennych;
- osoby w podeszłym wieku;
- osoby cierpiące na zaburzenia snu;
- osoby borykające się z wahaniami nastroju, lękami, stanami depresyjnymi i innymi zaburzeniami psychicznymi;
- osoby cierpiące na zaburzenia ruchu, mowy i choroby neurodegeneracyjne;
- osoby wychodzące z nałogów;
- osoby chcące polepszyć kondycję psychiczną;
- osoby uprawiające sport i narażone na duży wysiłek fizyczny.
Nootropy roślinne – skuteczny i bezpieczny doping mózgu
Pochodzą ze znanych, stosowanych od wielu stuleci roślin leczniczych, oddziałują na ludzki organizm w sposób naturalny, przy systematycznym stosowaniu są bardzo skuteczne, nie uzależniają, nie skutkują pogorszeniem samopoczucia i spadkiem kondycji umysłowej w momencie ich odstawienia, nie niosą ze sobą praktycznie żadnych negatywnych efektów ubocznych – takie dobrodziejstwa oferują nam nootropy roślinne, nie dziwi zatem fakt, iż są użytkowane przez coraz większe rzesze osób.
Suplementy diety o działaniu nootropowym, w szczególności te wysokiej jakości, standaryzowane na obecność poszczególnych substancji bioaktywnych, na ogół dają bardzo satysfakcjonujące rezultaty. Oczywiście pod warunkiem, że są przyjmowane regularnie i przez dłuższy czas. Sprawdzają się zarówno w przypadku chęci podniesienia sprawności mózgu (np. w celach naukowych i twórczych), w przypadku chęci poprawy formy psychicznej i kondycji nerwów, w przypadku obciążenia stresem i wysiłkiem intelektualnym, jak również w celu spowolnienia i przeciwdziałania chorobom neurodegeneracyjnym.
Najskuteczniejsze naturalne nootropy
1. Ashwagandha (witania ospała) – inicjator wysokiej wydolności umysłowej, zabójca stresu
Ashwagandha, czyli witania ospała (Withania somnifera), zwana także indyjskim żeń-szeniem, to niezwykła roślina, wykorzystywana od setek lat w medycynie wschodu, o szerokim zastosowaniu i wielokierunkowym działaniu. Zawiera witanolidy, witanozydy, flawonoidy i sitoindozydy – substancje odpowiedzialne za działanie adaptogenne, przeciwstarzeniowe, przeciwrakowe i wspomagające funkcjonowanie organizmu na wielu płaszczyznach. Ashwagandha poprawia odporność i ułatwia zwalczanie wielu dolegliwości i chorób (takich jak cukrzyca, astma, niedoczynność tarczycy, nadciśnienie, artretyzm).
Witania ospała wykazuje także bardzo wyraźny wpływ na sferę mentalną, będąc jednym z najwyżej ocenianych naturalnych nootropów. Poprawia koncentrację i pamięć, wspiera procesy myślowe, pozostawia umysł przejrzystym i podatnym na przyswajanie nowej wiedzy. Jednocześnie uodparnia na stres, korzystnie wpływa na nastrój, pomaga osiągnąć stan odprężenia i wewnętrznej równowagi, polepsza funkcjonowanie układu nerwowego, wspiera zwalczanie zaburzeń psychicznych.
2. Gotu kola – roślina o szerokim wachlarzu nootropowych działań
Gotu cola, czyli wąkrota azjatycka (Centella asiatica L.) to cenna roślina lecznicza, stosowana w medycynie ajurwedyjskiej od setek lat. Zawiera saponiny, kwasy triterpenowe, flawonoidy (kwercetyna, kemferol), fitosterole, aminokwasy, witaminy A, E, C, K, magnez. Dzięki tym substancjom wywiera niezwykle pozytywny wpływ na funkcje kognitywne, stabilizuje nastrój oraz poprawia pracę wielu narządów i układów naszego ciała.
Zawiera duże ilości antyoksydantów, działa anty-starzeniowo. Wyróżnia się dobrymi właściwościami przeciwzapalnymi. Doskonale wpływa na układ krążenia, wzmacnia naczynia krwionośne, usprawnia przepływ krwi, dzięki czemu komórki są lepiej zaopatrywane w tlen i składniki pokarmowe. Przyspiesza gojenie ran i poprawia kondycję skóry, niwelując takie mankamenty, jak: zmarszczki, blizny, cellulit, wypryski, suchość i szorstkość skóry, zmiany na tle łuszczycy, egzemy i bielactwa.
Gotu cola może pochwalić się imponującymi właściwościami nootropowymi. Usprawnia działanie ośrodkowego układu nerwowego, pomaga przy kłopotach z koncentracją i pamięcią, polepsza sprawność umysłową w czasie dużego wysiłku intelektualnego, pozytywnie wpływa na funkcje poznawcze.
Niweluje zmęczenie psychiczne, obniża poziom stresu, przeciwdziała depresyjnym stanom, łagodzi napięcie nerwowe, sprzyja uspokojeniu. Skorzystają z niej osoby cierpiące na bezsenność, wychodzące z nałogów, borykające się z zaburzeniami psychicznymi oraz chorobami układu nerwowego. Polecana jest ponadto dla seniorów w celu poprawy sprawności umysłowej, ochrony neuronów przed procesem starzenia, zapobiegania otępieniu, redukowania skutków chorób wieku starczego.
3. Bacopa monnieri, czyli bakopa drobnolistna – niezawodny strażnik zdrowia naszych neuronów
Bacopa monnieri to kolejna roślina lecznicza wywodząca się z indyjskiego starożytnego systemu lecznictwa. Jej substancje aktywne to: saponiny (a ściślej bakozydy A i B), flawonoidy (apigenina, luteolina), alkaloidy (bramina, herpestyna), fitosterole, kwas betulinowy. Dzięki tym składnikom wywiera korzystny wpływ na działanie mózgu oraz wspiera zwalczanie licznych chorób, między innymi padaczki, choroby Parkinsona, choroby Alzheimera, ADHD, cukrzycy, zapalenia stawów, chorób układu oddechowego, chorób skóry.
Bacopa monnieri wyróżnia się dobrymi właściwościami przeciwzapalnymi, przeciwgorączkowymi oraz przeciwutleniającymi. Posiada także znakomite własności neuroprotekcyjne, dzięki którym zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób degeneracyjnych układu nerwowego lub hamuje ich rozwój, jeśli już wcześniej zaistniały.
Bakopa drobnolistna wykazuje działanie adaptogenne, niweluje poziom stresu, zwalcza wahania nastroju, koi nerwy, redukuje stany lękowe, pomaga w odbudowie dobrej kondycji psychicznej. Poprawia przesył sygnałów pomiędzy komórkami nerwowymi, podnosząc sprawność myślową. Polepsza zapamiętywanie, kojarzenie faktów i skupienie. Stymuluje produkcję neurotransmiterów, w tym serotoniny, a tym samym dodatnio wpływa na samopoczucie.
4. Ginkgo biloba – dobra pamięć, ogrom witalności i wysoka sprawność umysłowa w jednym
Ginkgo biloba (miłorząb japoński, miłorząb dwudzielny, miłorząb dwuklapowy, miłorząb chiński) to stosowana od wieków roślina lecznicza o nieprzeciętnym wpływie na funkcjonowanie mózgu i układu krążenia. W naszym kraju znana jest przede wszystkim z usprawniania pamięci u osób starszych, niemniej jednak zakres jej pozytywnych działań jest o wiele szerszy. Miłorząb japoński jest bogaty we flawonoidy i terpenoidy (w tym ginkgolidy i bilobalid). Dzięki tym substancjom czynnym wykazuje wysokie działanie neuroprotekcyjne i antyoksydacyjne. Chroni mózg przed niedokrwieniem, zapobiega obumieraniu neuronów, spowalnia proces starzenia, zwalcza wolne rodniki, przeciwdziałając ich zgubnemu wpływowi na organizm.
Ginkgo biloba wyraźnie usprawnia krążenie krwi, co skutkuje lepszym dotlenieniem i odżywieniem zarówno mózgu, jak i komórek całego ciała. Na skutek systematycznego przyjmowania ekstraktów z tej rośliny następuje zauważalna poprawa pamięci, polepszenie zdolności do przyswajania nowej wiedzy oraz ogólny wzrost sprawności umysłowej. Co więcej, miłorząb podnosi odporność na stres oraz niweluje zmęczenie psychiczne i fizyczne.
Inne nootropy roślinne, na które warto zwrócić uwagę to:
Jeśli chcesz przetestować sprawdzony produkt nootropowy zawierający kilka najcenniejszych roślinnych nootropów, to polecamy Brain Actives
9 komentarzy
Roślinne polepszacze pracy mózgu? Wiem coś o tym, stosowałem już około 10 różnych roślinnych nootropików i muszę przyznać że w większości działają bardzo dobrze. Najlepiej w połączeniu z odpowiednimi aminokwasami. Jeszcze ciekawiej działają połączenia dwóch, trzech nootrpoów plus aminokwasy takie jak tryptofan. Efekty podbija kofeina w nie za wysokiej dawce (u mnie są to 2-3 kawy dziennie). Takie oto zestawienia wyratowały mnie z dystymii, która powoli niebezpiecznie przeradzała się w depresję. Dzięki nootropom roślinnym mogę powiedzieć że odzyskuję siebie. Przede wszystkim pomagają mi w regulacji nastroju. To, że mówi się o nootropach roślinnych czy adaptogenach, że prowadzą do równowagi wewnętrznej nie jest ani trochę przesadzone jak dla mnie. Rzeczywiście codzienne stosowanie przynosi jakiś wewnętrzny spokój. Czarne chmury w głowie, które kiedyś były codziennością odpłynęły gdzieś w przestrzeń. Powoli odzyskuję entuzjazm i optymizm i oby tak dalej.
Dionizos a możesz napisac jakie nootropy tobie pomogly? Zmagam się z podobnym probleme co ty. U mnie to już chyba dystymia przeszla w depreche. z miesiąca na miesiac czuje się coraz gorzej. Lekow nie chce brac. Zostaja mi naturalne sposoby.
Kolego Sasu88 – z lekami mam podobnie, nie chce ich przyjmować. Byłem chwilę na antydepresantach, ale odstawiłem. Miałem wrażenie, że mam w głowie po nich jeszcze większy bajzel niż dotychczas. Albo źle dobrane były, albo leki są po prostu nie dla mnie. Za to nootropy działają naprawdę dobrze, ale zwróć uwagę na ich jakość, jak będziesz kupował. U mnie ostatnio dobrze się sprawdza żeń-szeń z rana, jako taki naturalny pobudzacz do działania i zabójca apatii (albo połączenie w jednym suplemencie żeń-szenia amerykańskiego, koreańskiego i syberyjskiego z Olimpu), potem po południu gotu cola i pod wieczór ashwagandha. Przed żeń-szeniem brałem z rana ginkgo biloba i też dobre efekty były. Ogólnie wszystkie wymienione w artykule powyżej są ok. Jak dla mnie oczywiście. W sumie musisz sam popróbować. Ale też weź pod uwagę, że nie wszystkie działają identycznie, każdy też ma inny organizm.
Dzieki Dionizos. Wiem, ze z tym działaniem to roznie bywa, troche poczytalem na ich temat. Zakupilem ginkgo biloba i gotu cola i l-teanine. Jestem po tygodniu stosowania i co zauwazylem to mniej czuje się zniechecony do zycia i mniej zmeczony i umysl szybciej jakby pracuje. Poprawa jest, mysle ze jestem na dobrej drodze.
Dionizos, ja przy podobnym problemie (dystymia) oprócz wspomnianych przez ciebie nootropów zażywałam jeszcze komplet minerałów i witamin. Też myślę że bardzo pomagają, szczególnie witaminy z grupy b, które genialnie wspierają układ nerwowy, no i magnez oczywiście. Teraz, jak już jestem w lepszej formie psychicznej biorę witaminę b kompleks i ashwagandhe profilaktycznie, oprócz tego dietka bogata w ryby (głównie chodzi o witaminę d i kwasy omega w nich zawarte), warzywka i owoce. Aminokwasy uzupełniam w formie odżywki białkowej dla kobiet zawierającej wszystkie najważniejsze aminokwasy.
Słuchajcie, mówicie o wpływie nootropów na kondycję psychiczną w sensie zwalczania stanów depresyjnych. Ja mam jednak pytanie o inny zakres ich działań, mianowicie o wpływ nootropów roślinnych na wydajność umysłową – kreatywność, koncentrację, zdolność przyswajania wiedzy, zdolności analityczne, szybkość myślenia itd. pracuję umysłowo i bardzo by mi się przydał jakiś dobry, naturalny wspomagacz. Jeśli ktoś ma jakieś doświadczenia w tym względzie, proszę o wypowiedź.
Figaro, wiem, o czym mówisz, też pracuję umysłowo i też poszukiwałam skutecznego, naturalnego wsparcia dla umysłu. Od jakiegoś czasu stosuję wymiennie kilka supli, które powinny cię zainteresować. Szczególnie polecam żeń-szeń – wszystkie jego odmiany, mogę po nim pracować przez długie godziny bez efektu zmęczenia umysłu. Świetna jest też rhodiola (różeniec) – mam wrażenie, że to właśnie ona jest odpowiedzialna za znaczne polepszenie koncentracji u mnie. Dotąd dość szybko się rozpraszałam, ciężko mi było pozostawać skupioną przez dłuższy czas. Teraz mogę pracować w pełnej koncentracji, ile dusza zapragnie i nie straszne mi żadne czynniki zewnętrzne 😉 Fajne efekty dają ponadto ashwagandha, cytykolina, guarana.
Dołączam się do tego, co poleca koleżanka MagdaMag. Oprócz cytykoliny, której jeszcze nie miałam okazji testować. Ostatnio za to zażywam Bacopa monnieri i powiem szczerze, że jestem zachwycona. Mega otwiera umysł i zwiększa pomysłowość, a ponieważ pracuję, że tak powiem, twórczo, jest to dla mnie bardzo, bardzo przydatne 🙂
Jeśli chodzi o polepszenie pracy umysłu to dla mnie najfajniejsze efekty daje ginkgo plus bacopa.