Opuncja figowa, czyli kaktus jadalny – charakterystyka, uprawa, zastosowanie, właściwości prozdrowotne i odchudzające

Opuncja figowa (Opuntia ficus-indica) to egzotyczny meksykański owoc znany z właściwości prozdrowotnych i wyszczuplających, a także z wyjątkowego, porywającego smaku i niebanalnego wyglądu. Opuncja ma mnóstwo atutów – wykazuje działanie antyoksydacyjne, normuje poziom cukru we krwi, wzmacnia odporność, poprawia kondycję skóry i wysmukla sylwetkę. Ze względu na zdolność do hamowania absorpcji tłuszczów z pożywienia, stanowi składnik wielu kapsułek i tabletek na odchudzanie. Poznaj wszystkie atuty opuncji figowej!

Opuncja figowa – osobliwy owoc o cennych właściwościach

Opuncja figowa jest jednym z rodzajów kaktusa jadalnego. Nazywana bywa także figą indyjską, figą kaktusową, gruszką indyjską, opuncją bulwiastą, opuncją misyjną. Należy do rodziny kaktusowatych (Cactaceae) i jest sukulentem. Owoc opuncji ma bardzo słodki smak, jednocześnie jest niezwykle soczysty, przez co zapewnia moc orzeźwienia.

Opuncja figowa wywodzi się z Meksyku, jednak współcześnie uprawiana jest również w innych miejscach, m.in. w Ameryce Południowej, USA, Australii i Europie (w tym głównie we Włoszech, Hiszpanii i Grecji). Opuncja ma wielowiekową tradycję. Wykorzystywana była już w państwie Azteków, którzy doceniali zarówno jej walory spożywcze, jak i prozdrowotne. Do Europy ponoć została sprowadzona przez Krzysztofa Kolumba.

Opuncja figowa jest typową rośliną ciepłolubną. Dobrze rośnie w klimacie tropikalnym, subtropikalnym i półpustynnym. Nie jest zbyt odporna na niskie temperatury.

Opuncja figowa jest sporych rozmiarów kaktusem, osiągającym nawet do 5 m wysokości. Ma formę krzewu lub niedużego drzewka. Wyposażona jest w spłaszczone pędy pokryte twardawą, woskowatą skórką. Wyrastają z niej liczne kolce o długości około 2 cm. Chronią one roślinę przed zwierzętami oraz zbyt dużym ubytkiem wody. Kwiaty opuncji zakwitają latem, głównie w czerwcu i lipcu. Mają różowy odcień, są bardzo efektowne, duże i okazałe.

Jak wygląda owoc opuncji figowej?

Owoc opuncji figowej ma owalny kształt, a jego rozmiar jest porównywalny z rozmiarem kiwi, gruszki lub cytryny. Z zewnątrz jest pokryty drobnymi wypustkami. Może przybierać różne barwy – od czerwonej, poprzez pomarańczową i żółtą, po zieloną. Wewnątrz owocu znajduje się czerwony lub żółty miąższ z bardzo licznymi, drobnymi pestkami (zjada się je wraz z miąższem).

Jak rozpoznać, że owoc opuncji figowej jest dojrzały i gotowy do spożycia?

Owoc opuncji figowej, podobnie jak większość owoców, najlepsze walory smakowe posiada, gdy jest w pełni dojrzały, ale jednocześnie jeszcze pozostaje świeży, nie jest stary. Jak rozpoznać, że owoc jest odpowiedni do spożycia? Najłatwiej po kolorze. Gdy opuncja ma odcień zielonkawy, jest jeszcze niedojrzała, zaś gdy ma żywą barwę żółtą, pomarańczową lub czerwoną, jest dojrzała.

Najlepiej wybierać owoce twardawe, z gładką, pozbawioną uszkodzeń skórką. Jeśli zakupimy owoce zielonkawe, będziemy musieli poczekać, aż dojrzeją. Unikać należy owoców uszkodzonych, pokrytych plamami, zbyt miękkich, wyglądających nieświeżo.

Jak smakuje owoc opuncji figowej?

Opuncja figowa ma frapujący egzotyczny smak. Z pewnością mocno przypadnie do gustu każdemu miłośnikowi owoców tropikalnych, takich jak kiwi, ananas, pitaja, mango czy granat, ale nie tylko. Generalnie jest jednym ze smaczniejszych owoców świata, więc smakuje praktycznie wszystkim.

W smaku opuncja figowa jest wyraźnie słodka, ale też uchwycimy w niej akcent miłej dla podniebienia kwaskowatości. Jest bardzo soczysta, przez co działa orzeźwiająco i ożywczo. Smak opuncji trochę przypomina smak winogron lub arbuzów. Co warto dodać, owoc opuncji ma bardzo mięsisty, naszpikowany błonnikiem miąższ, dzięki któremu zapewnia uczucie sytości na dłuższy czas. Zaś ze względu na wysoką zawartość wody w miąższu, skutecznie gasi pragnienie.

Opuncja figowa – w jakich postaciach można ją kupić?

Wszystkie nadziemne części opuncji figowej są jadalne – liście, kwiaty, ale przede wszystkim owoce. Ekstrakty z opuncji figowej trafiają do licznych suplementów diety i kosmetyków. W sklepach niekiedy można też spotkać świeże owoce opuncji. Można jeść na surowo lub dodawać do potraw.

W sprzedaży dostępne są także inne produkty z opuncji: konfitura z opuncji figowej, suszone kwiaty opuncji figowej, suszone liście opuncji figowej, olej z nasion opuncji figowej, kandyzowana opuncja figowa, herbatki z opuncją figową, sproszkowana opuncja figowa.

Owoc opuncji figowej – wartości odżywcze

Opuncja figowa nie tylko urzeka wyglądem i cieszy smakiem, ale też napełnia nasz organizm cennymi substancjami, wśród których prym wiodą liczne minerały, witaminy i związki spełniające rolę antyoksydantów. W 90% owoc figi indyjskiej składa się z wody, resztę stanowią cenne dla naszego zdrowia substancje.

Owoc opuncji figowej zawiera:

• błonnik pokarmowy (w tym sporo błonnika frakcji rozpuszczalnej, a w niej pektyny i beta-glukany),
• białko,
• aminokwasy,
• nienasycone kwasy tłuszczowe,
• węglowodany proste (glukoza, fruktoza),
• witamina C,
• witaminy z grupy B,
• witamina E,
• witamina A,
• potas,
• wapń,
• fosfor,
• magnez,
• mangan,
• żelazo,
• sód,
• krzem,
• miedź,
• garbniki,
• flawonoidy,
• karotenoidy,
• betacyjaniny,
• kwasy organiczne,
• terpeny,
• sterole.

Opuncja figowa – właściwości zdrowotne

Opuncja figowa, choć zawiera sporo cukrów, ma niski indeks glikemiczny, dlatego z powodzeniem może być spożywana przez osoby z problemami na tle cukrzycowym. Mało tego, że nie szkodzi diabetykom, to jeszcze służy ich zdrowiu. Spowalniając trawienie węglowodanów, przeciwdziała gwałtownym skokom cukru we krwi. Prozdrowotne właściwości opuncji figowej to jednak nie tylko normowanie gospodarki glukozowo-insulinowej, ale o wiele więcej.

Dlaczego warto sięgać po opuncję figową:

• stymuluje trzustkę do wydzielania insuliny, zmniejsza insulinooporność, pomaga normować poziom glukozy we krwi,
• wpływa na obniżenie poziomu cholesterolu we krwi, dzięki czemu zmniejsza ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego,
• dzięki dużemu stężeniu antyoksydantów opóźnia procesy starzenia, chroni komórki przed reaktywnymi formami tlenu oraz zmniejsza ryzyko nowotworów i chorób neurodegeneracyjnych,
• usprawnia procesy trawienne, przeciwdziała wzdęciom, niestrawności, zaparciom,
• działa moczopędnie, stymuluje oczyszczanie organizmu z toksyn,
• wspomaga wątrobę,
• pozytywnie wpływa na odporność organizmu,
• zwalcza stany zapalne, pomaga szybciej pokonać zakażenia grzybicze i bakteryjne,
• stosowana zewnętrznie niweluje bóle reumatyczne, pobudza proces gojenia ran, zwalcza infekcje skórne.

Opuncja figowa na odchudzanie

Figa indyjska to trafny wybór dla osób dążących do redukcji wagi ciała. Jest owocem niskokalorycznym i ma niski indeks glikemiczny, a jednocześnie bardzo dobrze syci. Jest świetnym patentem na przekąskę w chwilach głodu i smakowitym dodatkiem do przekąsek, koktajli i dań. Jest też pomocna w usuwaniu nadmiaru wody z organizmu powodującej obrzęki ciała.

Opuncja usprawnia metabolizm węglowodanów i przeciwdziała wahaniom poziomu cukru we krwi. Zapobiega atakom wilczego głodu i nadmiernej ochocie na słodycze. Jej częste stosowanie z całą pewnością pomoże nam trzymać apetyt w ryzach i zmniejszyć liczbę spożywanych kalorii. Odgrywa również znaczącą rolę w metabolizmie tłuszczów – ogranicza ich wchłanianie w przewodzie pokarmowym i stymuluje ich wydalanie z organizmu.

Ekstrakty z opuncji nie bez powodu wchodzą w skład wielu reduktorów tkanki tłuszczowej. Przyspieszając proces wyszczuplania sylwetki, opuncja figowa jednocześnie uzupełnia deficyty witamin i minerałów, które mogą się pojawić wraz z wprowadzeniem diety odchudzającej.

Poznaj silny spalacz tłuszczu z opuncją figową: Meltamin

Zastosowanie opuncji figowej w kosmetyce

Opuncja figowa obfituje w korzystnie wpływające na kondycję skóry kwasy organiczne oraz witaminy takie jak witamina E, A, C, witaminy z grupy B. Ma też działanie przeciwzapalne, łagodzi podrażnienia i regeneruje skórę. Wykazuje właściwości antyoksydacyjne, dzięki którym zabezpiecza skórę przed wolnymi rodnikami i hamuje starzenie.

Bogaty skład sprawia, że ekstrakty z opuncji i olejek z opuncji bardzo chętnie wykorzystywane są jako składnik aktywny kosmetyków, w tym: kremów, balsamów, mydeł, serum do twarzy, maseł do ciała, hydrolatów, żeli pod prysznic, szamponów.

Opuncja figowa, czy to stosowana w kosmetykach, czy pod postacią olejku aplikowanego bezpośrednio na skórę, w wielotorowy sposób polepsza stan skóry. Poprawia stopień nawilżenia i odżywienia skóry, redukuje zmarszczki, w tym zmarszczki mimiczne, działa wygładzająco, sprawia, że skóra wygląda promienniej i witalniej.

Jak spożywać opuncję figową?

Możemy ją spożywać na surowo (uprzednio pozbywając się skórki) lub dodawać do potraw, napojów i deserów. Opuncja figowa fenomenalnie sprawdzi się między innymi jako składnik:

• dań kuchni meksykańskiej,
• sałatek owocowych,
• galaretek,
• lodów,
• serków,
• owsianek,
• przetworów, np. dżemów, soków,
• jogurtów,
• deserów,
• omletów, naleśników,
• koktajli z blendera.

Opuncja figowa – uprawa

Opuncja figowa nie ma dużych wymagań glebowych, ale najlepiej rośnie na glebach piaszczysto-gliniastych. Jest rośliną ciepłolubną i preferującą duży stopień nasłonecznienia. Dlatego naturalnie występuje przede wszystkim w krajach, w których panuje klimat ciepły. W naszym klimacie nie występuje w naturze. Jednak jeśli chcemy, możemy wyhodować sobie opuncję figową w domu.

Do domowej uprawy opuncji figowej warto wybrać niską i szeroką donicę z otworami w dnie. Pamiętajmy, że niezbędne w hodowli opuncji jest zapewnienie odpowiedniego drenażu. Woda nie może stać w doniczce, a swobodnie odpływać. Gleba powinna być przepuszczalna, lekka, piaszczysta, przy czym najlepiej sprawdzi się specjalna ziemia do kaktusów. Podlewamy skąpo i rzadko, gdy zauważymy, że ziemia jest całkiem sucha. Za częste podlewanie może skutkować gniciem korzeni i obumarciem rośliny.

Opuncja 1-2 razy w miesiącu powinna być nawożona nawozem dla kaktusów. Jeśli zaś chodzi o stanowisko dla opuncji, najlepiej postawić roślinę w nasłonecznionym, ciepłym miejscu, na przykład w pobliżu okna południowego lub zachodniego. Jeśli zależy nam na kwitnieniu i owocowaniu rośliny, koniecznie powinniśmy jej zapewnić obfitość promieni słonecznych. Żeby opuncja lepiej rosła, w sezonie zimowym warto zapewnić roślinie okres spoczynku, umieszczając ją w widnym, ale dość chłodnym pomieszczeniu (minimalna temperatura to 8-10 stopni).

Źródła:

• https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33670110/
• https://www.healthline.com/health/about-prickly-pear-seed-oil
• https://www.webmd.com/diet/health-benefits-cactus-fruit
• https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25232708/
• https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35780308/