Termogeniki stanowią cenne wsparcie na każdym etapie odchudzania. Ich kluczową cechą jest mobilizacja organizmu do intensywniejszego spalania kalorii i sprawniejszej redukcji tkanki tłuszczowej. Termogeniki są powszechnie dostępne, możemy je spotkać nie tylko pod postacią spalaczy tłuszczu w kapsułkach, ale także w całej gamie artykułów spożywczych, których potencjał niewątpliwie warto wykorzystać. Najlepsze efekty osiągniemy, łącząc dietę bogatą w produkty o działaniu termogenicznym z suplementami o tego rodzaju właściwościach. Jeśli dodamy do tego nieco aktywności fizycznej, niechciane kilogramy szybko ulotnią się z naszej sylwetki. Sprawdź, jak działają termogeniki i jak maksymalnie wykorzystać ich atuty!
Spis Treści
Termogeniki – co to jest?
Termogenikami nazywane są wszelkie substancje, zarówno pochodzenia naturalnego, jak i syntetyczne, które po wprowadzeniu do organizmu powodują wzmożone wytwarzanie energii cieplnej, a co za tym idzie duże wydatki kaloryczne. Mechanizm działania termogeników związany jest z fizjologicznym zjawiskiem termogenezy przebiegającym w naszym organizmie.
Termogenezą w fizjologii jest nazywany ogół procesów zachodzących w ustroju, których efektem jest produkcja ciepła w celu utrzymania stałej temperatury ciała. Wyróżnia się kilka typów termogenezy takich jak:
- Termogeneza poposiłkowa – następuje po spożyciu posiłku. Mamy wtedy do czynienia ze wzrostem ciepłoty ciała i nasileniem zużycia energii przez organizm, co ma związek z procesami trawienia, transportu i przyswajania pokarmów. Niektóre typy pożywienia dają wyższy efekt termogeniczny, powodując intensywniejsze spalanie kalorii, a inne niższy. Najlepsze termogeniki pośród artykułów żywnościowych to białka. Dobrymi właściwościami termogenicznymi wyróżniają się także: zielona herbata, produkty z pełnego ziarna zbóż, orzechy, imbir, papryczka chili.
- Termogeneza powysiłkowa – jak sama nazwa mówi, ma miejsce po wysiłku fizycznym, np. po treningu siłowym, interwałowym, aerobowym. Następuje wówczas wzrost ciepłoty ciała i nasilenie potliwości. Mięśnie pracują ze zdwojoną mocą, wykorzystując duże pokłady energii. Sprzyja to przyspieszeniu redukcji wagi ciała – organizm sięga do zapasów tłuszczowych w celu uzyskania odpowiedniej ilości „paliwa” dla ciężko pracujących mięśni.
- Termogeneza drżeniowa (termogeneza dreszczowa) – ma miejsce, gdy wystawimy ciało na działanie niższych temperatur. Włókna mięśniowe ulegają mechanicznym kurczom w celu wytworzenia ciepła i uniknięcia wychłodzenia. Powstaje wtedy dobrze znany wszystkim efekt drżenia ciała, trzęsienia się, gęsiej skórki, dreszczy.
- Termogeneza bezdrżeniowa – ogólna nazwa termogenezy, która nie jest związana ze spadkiem temperatury otoczenia i drżeniem mięśni. W zjawisku termogenezy bezdrżeniowej mamy do czynienia z nasileniem produkcji hormonów o działaniu ciepłotwórczym i wzrostem tempa przemiany materii.
Termogeneza poposiłkowa i powysiłkowa są powszechnie wykorzystywane w celu przyspieszenia procesu spalania tłuszczu. Obydwa zjawiska mogą być skuteczną drogą do zdwojenia wydatków kalorycznych i zwiększenia udziału tkanki lipidowej w wytwarzaniu energii, a co za tym idzie sprawniejszej utraty kilogramów.
Najlepsze efekty uzyskamy, uruchamiając termogenezę poposiłkową i powysiłkową jednocześnie – poprzez stosowanie termogenicznych spalaczy tłuszczu i termogeników w żywności oraz poprzez aktywność fizyczną mobilizującą mięśnie do wytężonej pracy. W taki sposób jesteśmy w stanie spalić również wyjątkowo trudny do zredukowania tzw. oporny tłuszcz (np. z okolic brzucha, ud, ramion, bioder).
Naturalne termogeniki a syntetyczne termogeniki
Wśród substancji o właściwościach termogenicznych znaleźć można te naturalne – pozyskiwane z roślin oraz syntetyczne – wytworzone ze sztucznych substancji na drodze procesów chemicznych. Oba rodzaje termogeników wykazują ten sam mechanizm działania – podnoszą ciepłotę ciała, przyspieszają metabolizm, zwiększają wydatki kaloryczne i nasilają rozpad tkanki tłuszczowej. Jednak termogeniki naturalne są zdecydowanie bezpieczniejsze dla naszego zdrowia. Te sztuczne działają gwałtowniej i mogą wywoływać anomalie w funkcjonowaniu ustroju.
Syntetyczne termogeniki – efektywne w redukcji tłuszczu, ale niebezpieczne dla zdrowia
Termogeniki syntetyczne, choć mają wysoki potencjał na polu redukcji tkanki tłuszczowej, w większości są substancjami nielegalnymi. Wywołują groźne dla zdrowia skutki uboczne, dlatego w wielu przypadkach nie znajdują miejsca w oficjalnym obrocie.
Lepiej nie stosować takich substancji, ponieważ po pierwsze, narażamy się na szereg problemów zdrowotnych, w tym destrukcję układu sercowo-naczyniowego i nerwowego, po drugie, nigdy nie wiemy na pewno, co wewnątrz takich tabletek pochodzących z czarnego rynku lub od anonimowej, nieznanej marki naprawdę „siedzi”. Do popularnych syntetycznych termogeników należą:
- efedryna HCL,
- sibutramina,
- dinitrofenol (DNP),
- clenbuterol,
- fentermina (Adipex).
Niestety wszystkie z wymienionych substancji są dla nas niebezpieczne i niosą ze sobą całą gamę efektów ubocznych. Działają na organizm w sposób bardzo intensywny, sztucznie potęgują procesy metaboliczne, wywołując zaburzenia pracy ważnych układów i organów (takich jak mózg czy serce) i niosąc wysokie ryzyko ich uszkodzeń czy niewydolności.
Co ważne, takie syntetyki jak dinitrofenol są wręcz śmiercionośne. DNP to silnie toksyczna substancja stosowana m.in. do produkcji preparatów chwastobójczych. Powoduje drastyczne nasilenie metabolizmu i doprowadza do „gotowania się” organizmu od wewnątrz. Istnieją przypadki zgonów po zażyciu DNP, tak więc lepiej omijać ten związek chemiczny szerokim łukiem.
Równie szerokim łukiem warto omijać silne stymulanty, takie jak wspomniana efedryna, sibutramina, fentermina, clenbuterol czy amfetamina. Choć przyspieszają spalanie tłuszczu, mają też bardzo istotną wadę, mianowicie obciążają serce, wywołują wzrost ciśnienia, zakłócają funkcje neurologiczne i zwiększają ryzyko zawałów i udarów. U wielu osób wspomniane substancje wywołują reakcje niepożądane takie jak:
- kołatanie serca,
- wzrost ciśnienia,
- duszności,
- bóle i zawroty głowy,
- drżenie rąk,
- nadmierna nerwowość, agresywność,
- zaburzenia snu,
- nadmierne pobudzenie,
- wahania nastroju,
- po odstawieniu substancji pogorszenie kondycji psychicznej, stany depresyjne, apatia.
Naturalne termogeniki – skuteczne i bezpieczne
Większość obecnych w sprzedaży reduktorów tłuszczu budowana jest na bazie termogenicznych naturalnych substancji pozyskiwanych z wyselekcjonowanych surowców roślinnych. Właściwościami termogennymi obdarzone są chociażby owoce cytrusowe, zielona herbata, czosnek, kawa oraz przyprawy o wyrazistym, często ostrym smaku. Przypatrzmy się najpowszechniej wykorzystywanym w spalaczach tłuszczu i najskuteczniejszym termogenikom naturalnym. Oto one:
Kapsaicyna
Bodaj najpopularniejszy naturalny termogenik, masowo stosowany w suplementach diety wspomagających modelowanie sylwetki. Pozyskiwana jest z ostrych papryczek chili, które w formie sproszkowanej występują też pod nazwą pieprz cayenne. Kapsaicyna poprzez efekt podniesienia ciepłoty ciała, przyczynia się do zwiększenia wydatków energetycznych i nasilenia spalania tłuszczu. Substancja sprzyja również odchudzaniu poprzez hamowanie apetytu i usprawnianiu trawienia.
Co więcej, kapsaicyna jest silnym antyoksydantem wykazującym niezwykle pozytywny wpływ na nasze zdrowie. Między innymi stymuluje oczyszczanie organizmu z toksyn, chroni komórki przed degeneracją i starzeniem, wykazuje właściwości antynowotworowe.
Piperyna
Kolejny naturalny termogenik pochodzący z popularnej ostrej przyprawy, tym razem z czarnego pieprzu. Piperyna wywołuje efekt termogeniczny, podwyższa metabolizm, stymuluje spalanie kalorii i rozkład tkanki tłuszczowej, tym samym przyspiesza proces utraty kilogramów. Nie pozostaje też bez wpływu na trawienie. Wzmaga wydzielanie soku żołądkowego, trzustkowego i jelitowego, usprawnia procesy trawienne, reguluje cykl wypróżnień, przeciwdziała dolegliwościom ze strony układu pokarmowego, poprawia przyswajalność cennych dla naszego zdrowia składników pokarmowych z pożywienia.
Piperyna wykazuje również inne właściwości prozdrowotne: polepsza koncentrację, pamięć i produktywność umysłową, wykazuje działanie antyoksydacyjne, poprzez działanie moczopędne wspiera detoks organizmu, przeciwdziała rakowi, zwalcza stany zapalne.
Kurkumina
Kurkumina jest cenną substancją zawartą w popularnej azjatyckiej przyprawie – kurkumie (inaczej zwanej ostryżem długim). Wyróżnia się działaniem termogennym i przyspieszającym przemianę materii, ale to nie koniec jej odchudzających właściwości.
Reguluje poziom cukru we krwi, przeciwdziałając napadom głodu oraz stymuluje rozkład tłuszczów z pożywienia, zapobiegając ich magazynowaniu. Ponadto poprawia pracę układu pokarmowego, usprawnia trawienie, chroni przed wzdęciami i niestrawnością, wspiera pracę wątroby. Kurkuma posiada również szereg właściwości prozdrowotnych, w tym między innymi przeciwzapalne, przeciwutleniające, detoksykujące, przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe.
Imbir
Zawarte w imbirze gingerol, zingiberol, zinferon i shogaol to silne substancje termogeniczne, dzięki którym efektywnie rozkręcimy tempo metabolizmu, podniesiemy zużycie kalorii przez organizm i spotęgujemy spalanie tłuszczu zapasowego.
Co ważne dla osób odchudzających się, imbir, podobnie jak inne naturalne termogeniki, usprawnia procesy trawienne, działa rozkurczowo, ułatwia wypróżnianie, uwalnia nas od wzdęć i innych dolegliwości przewodu pokarmowego, co sprzyja zmniejszeniu obwodu brzucha. Imbir wspomaga także nasze zdrowie, między innymi zapobiegając stresowi oksydacyjnemu komórek, zmniejszając stany zapalne, zwalczając infekcje i przeziębienia, redukując dolegliwości stawowe.
Zielona herbata
Zielona herbata obfituje w katechiny (EGCG) oraz naturalną kofeinę, dzięki którym wykazuje zdolności termogenne, przyspiesza przemianę materii, usprawnia przemiany metaboliczne węglowodanów i tłuszczów, przeciwdziała kumulowaniu lipidów dostarczonych w pożywieniu oraz stymuluje spalanie zmagazynowanej tkanki tłuszczowej.
Inne cenne własności zielonej herbaty to między innymi: zmniejszanie apetytu, poprawa pracy układu pokarmowego, poprawa nastroju, regulowanie poziomu cholesterolu, zwalczanie szkodliwych wolnych rodników, spowalnianie procesów starzenia, oczyszczanie organizmu z toksyn, redukcja nadmiaru podskórnej wody.
Cynamon
Nie sposób odmówić tej aromatycznej przyprawie licznych właściwości odchudzających. Po pierwsze, cynamon jest termogenikiem, w związku z tym nasila metabolizm i stymuluje spalanie tłuszczu (szczególnie dobre efekty daje w połączeniu z innymi substancjami o działaniu termogennym, takimi jak np. kofeina czy kurkumina).
Po drugie, cynamon to specjalista od regulowania gospodarki węglowodanowej w organizmie – normalizuje poziom glukozy we krwi, korzystnie wpływa na pracę trzustki i reguluje wydzielanie insuliny, a co za tym idzie ogranicza łaknienie oraz chroni przed atakami głodu i zjadaniem nadprogramowych porcji jedzenia. Po trzecie, wspomaga procesy trawienne, likwiduje dolegliwości żołądkowe, wzdęcia, niestrawność. Po czwarte, stymuluje usuwanie szkodliwych substancji z organizmu. Po piąte, zmniejsza apetyt na słodycze.
Synefryna
Synefryna to ekstrakt z gorzkiej pomarańczy, który ze względu na silne właściwości odchudzające, a jednocześnie naturalne pochodzenie i łagodniejsze działanie na organizm, jest uznawany za bezpieczny zamiennik efedryny. Synefryna wykazuje silne własności termogenne, co przekłada się na wysokie wydatki kaloryczne i aktywację rozpadu tłuszczu zapasowego.
Substancja ta świetnie sprawdza się jako przedtreningowe wsparcie. Nie dość, że w trakcie aktywności potęguje spalanie tłuszczu, to jeszcze redukuje zmęczenie, dodaje energii i zwiększa naszą wydolność fizyczną, dzięki czemu ułatwia realizację planów treningowych. Co więcej, synefryna pomaga w kontrolowaniu diety, skutecznie hamuje bowiem apetyt i zapobiega nadwyżkom kalorycznym.
Guarana
Guarana to roślina pochodząca z Brazylii roślina będąca jednym z najlepszych źródeł naturalnej kofeiny. Działa podobnie, jak kawa, jednak efekty są silniejsze i trwają dłużej, co niewątpliwie jest dobrą wiadomością dla osób, które poszukują dodatkowego źródła energii i skutecznej metody na walkę ze zmęczeniem psychofizycznym oraz brakiem chęci do aktywności.
Stosując suplementy z guaraną, możemy liczyć na pobudzenie i wzrost motywacji, co ułatwi nam realizację zamierzeń treningowych. Przypływ energii po guaranie i zawartej w niej naturalnej kofeinie idzie w parze z zahamowaniem apetytu oraz efektem termogennym, dzięki któremu procesy metaboliczne i redukcja tłuszczu zostaną nasilone.
Forskolina
Forskolina to substancja aktywna pokrzywy indyjskiej o szerokim korzystnym wpływie na zdrowie. Cechują ją także liczne właściwości odchudzające, dzięki którym znajduje miejsce w wielu reduktorach wagi. Forskolina nasila termogenezę, przyspiesza spalanie kalorii, stymuluje metabolizm tłuszczów oraz wspiera lipolizę, pobudzając redukcję nagromadzonego tłuszczu zapasowego.
Wywiera ponadto korzystny wpływ na trawienie, wspomaga trzustkę, przeciwdziała wahaniom cukru we krwi. Co ważne forskolina usprawnia pracę tarczycy, dzięki czemu ułatwia spadki wagi w przypadkach, kiedy tycie miało związek z nieprawidłowym funkcjonowaniem gruczołu tarczowego.
Sprawdź ranking spalaczy tłuszczu zawierających najsilniejsze naturalne termogeniki
Termogeniki w pożywieniu – co jeść, żeby nasilić termogenezę?
Dzięki odpowiednio skomponowanej diecie, da się nasilić termogenezę, podkręcić metabolizm i pobudzić organizm do częstszego korzystania z rezerw tłuszczowych w celu pozyskania odpowiednich dawek energii. Jak już zostało wspomniane, pewne typy żywności dają lepszy efekt ciepłotwórczy, inne gorszy.
Najbardziej termogenezę nasilają białka, na drugim miejscu plasują się węglowodany (w pierwszej kolejności węglowodany złożone np. błonnik pokarmowy, potem węglowodany proste), a na trzecim tłuszcze. Bazę naszego codziennego menu powinny stanowić zatem produkty z dużą zawartością białka i błonnika, zaś ograniczyć powinniśmy cukry proste i tłuszcze.
Najlepsze termogeniki w pożywieniu to:
- chudy nabiał (kefir, maślanka, biały ser, serki twarogowe, jogurt naturalny),
- jaja,
- rośliny strączkowe (groch, zielony groszek, fasola, ciecierzyca, soczewica, soja, bób),
- warzywa,
- owoce obfitujące w witaminę C, np. cytrusy,
- ostre przyprawy,
- czosnek,
- kakao i kawa,
- ziarna zbóż i produkty pełnoziarniste (np. słonecznik, pestki dyni, płatki owsiane, brązowy ryż, grube kasze),
- chude mięsa i ryby.
Dieta termogeniczna – jadłospis
Jemy dużo białek i błonnika, a mocno ograniczamy cukry proste (szczególnie te pochodzące ze słodyczy i żywności przetworzonej) oraz tłuszcze (zwłaszcza tłuszcze trans, tłuste mięsa, tłuste wędliny, masło). Tłuste odmiany serów i oleje roślinne spożywamy w niedużych ilościach. Przykładowy jadłospis w diecie termogenicznej może wyglądać następująco:
Dzień 1
- Śniadanie: twarożek z awokado, czarnym pieprzem i pestkami dyni, 2 kromki chleba pełnoziarnistego, 2 plasterki chudej szynki, garść pomidorków koktajlowych
- 2 śniadanie: sałatka z kurczakiem (kurczak gotowany, sałata, papryka, fasola, ogórek, rzodkiewki, sos winegret)
- Obiad: dorsz pieczony, bataty pieczone, surówka z buraków przyprawiona papryką chili
- Przekąska: koktajl białkowy z maślanki, serka wiejskiego i jagód lub malin z dodatkiem cynamonu
- Kolacja: zapiekane cukinie faszerowane kaszą gryczaną, pieczarkami i pomidorami (z odrobiną sera mozzarella na wierzchu)
Dzień 2
- Śniadanie: jaglanka z mlekiem kokosowym i owocami
- 2 śniadanie: 2 tosty pełnoziarniste z wędzonym łososiem i oliwkami, grejpfrut
- Obiad: zupa krem z zielonego groszku z kurkumą, ryż brązowy z pikantnym gulaszem z indyka
- Przekąska: jogurt naturalny z dodatkiem orzechów, ziaren słonecznika i miodu
- Kolacja: grahamka z pastą z białego sera i makreli wędzonej, sałata, ogórek kiszony, papryka
Dzień 3
- Śniadanie: omlet z płatkami owsianymi, pomidorami, papryką i szynką przyprawiony pieprzem cayenne i bazylią
- 2 śniadanie: sałatka owocowa, kefir
- Obiad: zupa z soczewicy przyprawiona imbirem i curry, na drugie danie grillowany indyk z surówką z pora, marchwi, selera
- Przekąska: brązowy ryż z duszonym jabłkiem i cynamonem
- Kolacja: kanapki z chleba razowego z sałatą oraz pastą z tuńczyka (przyrządzoną z tuńczyka w sosie własnym, siekanych oliwek, czosnku, siekanej cebulki, papryczki chili, łyżki musztardy i łyżki jogurtu greckiego)
Dzień 4
- Śniadanie: owsianka z jogurtem, bananem, kiwi, nasionami chia i migdałami
- 2 śniadanie: wegetariański hamburger zrobiony z bułki pełnoziarnistej, burgera warzywnego, sałaty, pomidora, cebuli i ogórka konserwowego (z dodatkiem ketchupu lub sosu jogurtowo-czosnkowego)
- Obiad: kasza kuskus, pieczona pierś kurczaka w marynacie z octu jabłkowego, oliwy, miodu, imbiru, czosnku i kurkumy, surówka z kapusty pekińskiej
- Przekąska: koktajl warzywno-owocowy, garść migdałów lub ziaren słonecznika
- Kolacja: jajecznica z pomidorami, 2 kromki chleba razowego
7 komentarzy
Od dzisiaj robię dietę z dużą dawką termogeników. Menu już skompletowane. Zaczynam od owsianki z awokado, siemieniem lnianym, suszonymi owocami. Potem koktajl warzywny z chili, kurkumą i imbirem. Na obiad ryba na parze i zapiekanka warzywna, następnie omlet na przekąskę, a na kolację spaghetti z cukinii z pomidorami, ostrymi przyprawami i ziarnami zbóż 🙂 🙂
Ivonka – kradnę twoje menu 🙂 Genialne 🙂 Może jeszcze masz jakieś pomysły na termogeniczne posiłki?
Nie bardzo… Wymyślam na bieżąco i dopiero zaczęłam tą dietę 🙂 Na jutro myślę na śniadanie o jakiejś konkretnie termogenicznej jajecznicy – z papryczkami chili i łososiem, potem jakiś koktajl z zielonych warzyw, na obiad zupa soczewicowa ze świeżym imbirem, a dalej nie wiem, coś się wymyśli 🙂
Kurcze, nawet nie wiedziałam, że aż tyle substancji/ziół/przypraw ma właściwości termogenne. Znałam tylko kapsaicynę i piperynę, a tu proszę: cynamon, kurkuma, guarana… Dobrze wiedzieć, skomponuję sobie super mieszankę termogeniczną, bo na gwałt potrzebuję schudnąć 6-7 kg 😀 😀 Może ma ktoś jakiś termogeniczny patent na błyskawiczne odchudzanie?
LittleMonkey spróbuj sobie ekstrakt z zielonej herbaty w proszku plus guaranę w proszku. Dodawaj po łyżeczce do koktajlu. Do tego jakaś synefryna w kapsułkach i kofeina przed treningiem. Ja tak zredukowałem ok. 8 kg w miesiąc przy jednoczesnym treningu siłowym plus aerobowym.
Dzięki LukaszP, na pewno spróbuję, tym bardziej że zielona herbata i guarana mają pozytywny wpływ na mózg i samopoczucie są mega warte wypróbowania 🙂 🙂
Little_Monkey – ja polecam synefrynę i zieloną kawę, a do tego częste dodawanie do potraw i koktajli przypraw termogennych. Brałam kiedyś efedrynę, ale za mocna była dla mnie. Ciągle jakieś historie wychodziły z kołataniem serca, zawrotami głowy albo zimne poty… Synefryna i inne naturalne termogeniki są dla mnie o niebo lepsze.