Wahania nastroju – jak sobie radzić? Poznaj ścieżkę do równowagi emocjonalnej i dobrego samopoczucia!

Wahania nastroju mogą, ale nie muszą być objawem albo wstępem do poważniejszych zaburzeń psychicznych. Jednak bez względu na to, czy są przejściowe, czy długotrwałe, czy łagodne, czy nasilone, zawsze w jakimś stopniu pogarszają jakość życia. Tzw. huśtawki nastrojów to nic innego, jak burzliwe, zmienne stany emocjonalne zachodzące w nas często i w sposób raptowny, na przykład nagły napływ żalu i czarnych myśli, a potem wybuch entuzjazmu i radości.

Wahania nastroju nierzadko przybierają również formę skłonności do popadania w negatywne stany emocjonalne – kiedy to nagle, często nawet bez żadnej przyczyny, w miejsce stabilnego samopoczucia psychicznego wkrada się przygnębienie, chandra, pesymizm, a nawet brak chęci do życia…

Dezorganizują życie, zakłócają spokój ducha – dojmujące wahania nastroju

Niemal każdy z nas przeżywa czasem huśtawki nastroju. Jeśli pojawiają się one sporadycznie i nie zakłócają naszego życia w żaden sposób, można tę sytuację uznać za normalną i niegroźną. Jednak jeśli częste zmiany nastroju niosą ze sobą jakieś skutki, na przykład psują relacje z bliskimi, powodują problemy w pracy albo prowadzą do zaniedbywania przez nas jakichś obowiązków, powinniśmy przyjrzeć im się bliżej i zacząć z nimi walczyć.

Jak przeważnie objawiają się wahania nastroju? Płaczliwość, smutek bez powodu, przygaszenie, chandra, które błyskawicznie potrafią przeobrazić się w rozentuzjazmowanie, poczucie szczęścia, wesołość, euforię… Albo głęboki spokój, wyciszenie, które nagle, nawet z błahego powodu, przeistacza się w silne pobudzenie, wielką złość, zdenerwowanie, agresywność…

Generalnie wszelkie gwałtowne zmiany jednych skrajnych emocji w inne skrajne emocje można uznać za zaburzenia nastroju. Takowymi są również coraz częściej obserwowane w społeczeństwie stany depresyjne, które objawiają się skłonnością do popadania w melancholię, smutek i apatię oraz dominacją negatywnych myśli nad pozytywnymi i łatwym wpadaniem w pułapkę takich uczuć jak: brak radości z życia, brak sensu życia, wewnętrzna pustka.

Główne objawy zaburzeń nastroju

• częste i szybkie przechodzenie z jednych silnych emocji w inne, skrajnie różne silne emocje,
• nagle pojawiający się (nawet bez wyraźnego powodu) i utrzymujący się przez jakiś czas stan depresyjny, chandra, przygnębienie, zniechęcenie,
• skłonność do płaczu i tzw. dołowania się, popadanie w silne emocje nieadekwatne do zaistniałej sytuacji,
• wybuchy gniewu,
• stany lękowe,
• zaburzenia snu,
• częsty brak humoru,
• brak poczucia sensu,
• brak poczucia własnej wartości,
• przeświadczenie, że nikt nas nie rozumie,
• częste wpadanie w labirynt pesymistycznych myśli, a nawet myśli samobójcze.

Z intensywnymi wahaniami nastroju idzie w parze niestabilność emocjonalna oraz trudność z kontrolowaniem i okiełznaniem tychże emocji.

Niekiedy wręcz jesteśmy w pełni zdominowani przez swoje emocje, podporządkowujemy im swoje myśli i zachowania i tracimy racjonalny ogląd rzeczywistości. Zazwyczaj w jakiś sposób jesteśmy świadomi swoich problemów i wiemy, że z naszymi emocjami jest coś nie tak. Zmienne nastroje irytują nas, przeszkadzają w codziennym funkcjonowaniu, ale jednocześnie nie jesteśmy w stanie nic z tym zrobić. Nie potrafimy ich ujarzmić i zażegnać.

Jak sobie pomóc? Jak zwalczyć zaburzenia nastroju i wrócić do harmonii wewnętrznej? Na pewno warto zacząć od ustalenia przyczyny naszych kłopotów.

Wahania nastroju – przyczyny problemu

Zaburzenia nastroju i labilność emocjonalna to zjawiska bardzo powszechne w obecnych czasach. Mogą być spowodowane rozmaitymi czynnikami natury fizycznej (np. zaburzenia hormonalne, brak snu), psychicznej (rozregulowana gospodarka neuroprzekaźnikowa) lub środowiskowej (nadmierna presja otoczenia). Właściwe rozpoznanie przyczyny problemy jest wstępem do jego skutecznego zwalczenia. Uświadomiwszy sobie, jakie czynniki wpływają na to, że nasza emocje i nastrój nie są zrównoważone, a chwiejne i zmienne, możemy zacząć stosować konkretne metody, aby owe czynniki unieszkodliwić.

Najczęstsze przyczyny wahań nastroju i labilności emocjonalnej

• zaburzenia hormonalne (np. w ciąży, po porodzie, w okresie dojrzewania, przy menopauzie, przed miesiączką),

• zaburzenia poziomu neuroprzekaźników w mózgu (np. dopaminy, serotoniny),

• stosowanie narkotyków,

• przyjmowanie niektórych leków,

• nadużywanie substancji stymulujących (takich jak alkohol, kofeina, nikotyna, efedryna),

• urazy głowy,

• niektóre choroby (np. demencja, choroba Parkinsona, udar mózgu, stwardnienie rozsiane, krwiak podtwardówkowy, miażdżyca, padaczka, cukrzyca, niedoczynność tarczycy i inne choroby tarczycy),

• zaburzenia zdrowia psychicznego, w tym choroby psychiczne (np. choroba dwubiegunowa, depresja i jej łagodniejsza forma – dystymia, ADHD, nerwica, osobowość borderline, schizofrenia, cyklotymia),

• traumatyczne przeżycia, uraz psychiczny,

• niezdrowy styl życia (zła dieta, brak aktywności fizycznej, za mało czasu spędzanego na świeżym powietrzu, za mała ilość snu, nadmiar używek),

• przemęczenie, nadmiar obowiązków, zbyt duża presja otoczenia,

• przewlekły stres.

Wahania nastroju – jak sobie z nimi poradzić i wrócić do równowagi emocjonalnej?

Pierwszym krokiem do pozbycia się huśtawek nastroju jest uświadomienie sobie problemu i znalezienie jego przyczyny. Jeśli wahania nastroju są wynikiem jakiejś choroby, dolegliwości hormonalnej albo poważniejszego zaburzenia psychicznego, najlepiej poradzić się lekarza. Jednak w innych przypadkach, na przykład jeżeli częste zmiany nastroju są spowodowane nadmiarem stresu, wyczerpaniem nerwowym lub niezdrowym trybem życia, wystarczy wprowadzić w życie kilka wskazówek, aby odczuć wyraźną poprawę kondycji mentalnej.

W odzyskaniu harmonii wewnętrznej pomogą nam następujące kroki:

Naucz się samoobserwacji, „widzenia” swoich myśli i zachowań

Bardzo przydatnym narzędziem sprzyjającym odzyskaniu równowagi psychicznej oraz pozbyciu się uporczywych wahań nastroju, jest samoobserwacja, czyli umiejętność patrzenia na samego siebie z góry, z pozycji kogoś innego, jakby anonimowego, zewnętrznego obserwatora. Ta technika pozwoli nam zacząć zauważać swoje emocje, myśli i zachowania, kontrolować je i zmieniać na lepsze.

Naucz się wychwytywać i gasić nieprzydatne myśli i negatywne emocje

Osoby podatne na gwałtowne zmiany nastrojów i mające skłonność do popadania w skrajne emocje nie potrafią w porę wychwytywać niepotrzebnych odczuć i myśli i gasić ich w zarodku. W konsekwencji dana emocja sukcesywnie rozwija swoje skrzydła, a jej właściciel staje się nią coraz bardziej oplątany. Rozsądek znika z horyzontu, napięcie nerwowe nasila się, do głosu dochodzi płacz, smutek, gonitwa myśli, wściekłość i inne negatywne stany…

Jeśli nauczymy się w porę rozpoznawać niekorzystne uczucia (obserwując na bieżąco siebie, z czasem zaczniemy zauważać, że oto jakiś czynnik podziałał na nas ujemnie i że właśnie zaczynamy odczuwać irytację, żal albo obawę), uświadamiać je sobie i wygaszać, zaczniemy mieć kontrolę nad swoją sferą emocji. W ten sposób uczynimy swoje życie bardziej harmonijnym i spokojnym.

Postaw na siebie, rób coś dla siebie

Chwiejność emocjonalna i huśtawki nastrojów często pojawiają się u ludzi mających niskie poczucie własnej wartości i bardziej skupiających się na życiu innych niż na swoim. Warto w takim wypadku zmienić o 180 stopni obiekt zainteresowania. Zacząć koncentrować się na sobie i swoim rozwoju osobistym, zacząć robić w życiu coś, co sprawia nam radość i przynosi uczucie życiowego spełnienia. Kiedy zaczniemy w ten sposób działać, momentalnie nasze samopoczucie poprawi się, poczucie własnej wartości i pewności siebie wzrośnie, emocje ulegną stabilizacji, a chwiejność ustąpi miejsca równowadze wewnętrznej.

Dbaj o dobrą kondycję psychofizyczną, unikaj przepracowania, presji i stresu

Przemęczenie to wróg dobrej kondycji psychicznej i stabilnego, dobrego nastroju. Jeśli nie sypiamy dostatecznie długo, przepracowujemy się, nie dojadamy, bierzemy na barki za dużo zadań i obowiązków, nasz organizm nie może się dobrze zregenerować, pozostaje niedostatecznie odżywiony, popada w stan coraz większego wyczerpania. Konsekwencją jest między innymi zła praca mózgu, wzrost nerwowości, zwiększenie podatności na stres oraz częstsze i intensywniejsze uleganie negatywnym emocjom.

W odzyskaniu dobrej kondycji psychicznej pomoże nam adekwatny wypoczynek każdego dnia, higiena snu, zdrowa dieta, zmniejszenie ilości obowiązków albo podzielenie się nimi z innymi domownikami tak, aby wszystko nie spoczywało wyłącznie na naszych barkach. Wiele pozytywów może nam przynieść także stosowanie technik relaksacyjnych (np. ćwiczenia oddechowe, medytacja, mindfulness).

Powinniśmy ponadto przyjrzeć się naszej pracy zawodowej, czy aby nie przynosi nam za dużego negatywnego ładunku emocjonalnego, nie stresuje nas zanadto, nie sprawia, że jesteśmy pod ogromną presją, nie wykańcza nas psychicznie. Jeśli tak jest, powinniśmy pomyśleć o zmianie stanowiska lub firmy, ponieważ długotrwałe pozostawanie w silnym stresie i pod presją może być dla nas bardzo destrukcyjne.

Zadbaj o zdrowy tryb życia

Z pozoru mało związane z huśtawkami nastroju czynniki, takie jak odżywianie czy ruch, mogą mieć duży wpływ na to, jak wygląda stan naszych emocji. Witaminy z grupy B, minerały takie jak magnez, potas, cynk, aminokwasy (takie jak tryptofan, tyrozyna), oddziałują na układ nerwowy, dbają o prawidłową pracę umysłu i dobry, unormowany nastrój.

Powinniśmy zatem zadbać o zrównoważoną, wolną od śmieciowego jedzenia, zdrową dietę, w której szczególnie ważne miejsce oddamy takim produktom jak: warzywa, owoce, ryby, chude mięso, chudy nabiał, jaja, produkty zbożowe, orzechy, ziarna.

Dla zrównoważenia emocji i odzyskania dobrego samopoczucia psychicznego warto też postawić na regularną aktywność fizyczną. W następstwie wysiłku wytwarzają się w naszym organizmie hormony szczęścia, czujemy się bardziej zadowoleni, zrelaksowani, zdystansowani do problemów, odstresowani. Co ważne, jeśli chcemy pozbyć się zaburzeń nastroju, warto ograniczyć używki takie jak kawa czy alkohol. Mają one działanie pobudzające, ich nadmiar może rozregulowywać system nerwowy.

Sięgnij po odpowiednie suplementy diety

Adaptogeny i nootropy roślinne, takie jak gotu kola, Bacopa monnieri, ashwagandha, szafran, niektóre aminokwasy (np. L-teanina, tryptofan) oraz minerały, takie jak magnez, cynk, korzystnie działają na system nerwowy. Wpływają na neuroprzekaźniki, a co za tym idzie regulują nasz nastrój, zwalczają stany depresyjne, uwalniają od napięcia, niepokoju i lęku oraz budują barierę ochronną przed stresem i sprzyjają stabilności emocjonalnej. Korzystanie z tego rodzaju preparatów może być bardzo pomocne w procesie odzyskiwania równowagi psychicznej i normalizowania nastroju.

Najlepszą skutecznością wykazują się wieloskładnikowe, wysokiej jakości kompozycje takie jak:

Reduktor stresu i regulator nastroju w jednym
Restilen

Strażnik doskonałej pracy mózgu
Brain Actives

Źródła:

• https://www.healthline.com/health/rapid-mood-swings
• https://www.medicalnewstoday.com/articles/246608
• https://www.medicalnewstoday.com/articles/mood-swings
• https://www.webmd.com/mental-health/mood-disorders
• https://www.healthline.com/health/mood-swings-in-women