Żeń-szeń właściwy (Panax ginseng, żeń-szeń chiński, żeń-szeń koreański) jest jedną z najpopularniejszych, jeśli nie najpopularniejszą rośliną leczniczą spośród tych wywodzących się z pradawnej medycyny Dalekiego Wschodu. Wykorzystywany był już wiele wieków przed naszą erą jako środek pomocny w stanach wyczerpania fizycznego i psychicznego oraz zwalczający zaburzenia funkcji seksualnych. Oczywiście nie były to jedyne zastosowania żeń-szenia. Tak naprawdę stanowił swojego rodzaju antidotum na najróżniejsze choroby i dolegliwości, skąd zresztą wzięła się jego potoczna nazwa – wszechlek.
Z upływem czasu z tradycyjnego azjatyckiego systemu lecznictwa żeń-szeń przywędrował i do nas. Dziś jest nagminnie stosowany jako naturalny środek usprawniający pracę całego organizmu. Szczególnie dużo mówi się o korzystnym wpływie tej nadzwyczajnej rośliny na pracę mózgu. Koniecznie przeczytaj o prozdrowotnych właściwościach żeń-szenia właściwego i poznaj inne rodzaje żeń-szenia.
Spis Treści
- 1 Żeń-szeń – korzeń o niecodziennych nazwach i niesamowitym działaniu
- 2 Żeń-szeń – skład
- 3 Żeń-szeń – właściwości zdrowotne
- 3.1 Żeń-szeń – działanie immunostymulujące
- 3.2 Żeń-szeń jako strażnik zdrowego układu krążenia
- 3.3 Żeń-szeń dla zdrowej wątroby
- 3.4 Żeń-szeń silnym przeciwutleniaczem
- 3.5 Żeń-szeń na potencję
- 3.6 Żeń-szeń na stres, chandrę i zmęczenie
- 3.7 Żeń-szeń obrońcą neuronów
- 3.8 Żeń-szeń dla lepszej pracy mózgu
- 3.9 Żeń-szeń na zbyt wysoki poziom cukru we krwi
- 4 Inne rodzaje żeń-szenia
Żeń-szeń – korzeń o niecodziennych nazwach i niesamowitym działaniu
Obdarzony licznymi finezyjnymi nazwami (m.in. boskie ziele, korzeń życia, korzeń piorun, sól ziemi, cud świata, eliksir życia) żeń-szeń jest jednym z najczęściej stosowanych w medycynie naturalnej surowców. Bardzo często określany jest również mianem wszechleku, co jest zrozumiałe ze względu na różnorodność jego zastosowań, jeśli chodzi o zwalczanie rozmaitych chorób i dolegliwości.
Korzeń żeń-szenia dostępny jest w rozmaitych postaciach, w tym w formie lekko rozdrobnionego suszu albo w formie sproszkowanej. Wyciąg z żeń-szenia dodawany jest też do licznych suplementów diety, między innymi wzmacniających układ odpornościowy czy poprawiających pamięć. Na rynku obecne są również mieszanki ziołowe i herbatki z żeń-szeniem, a także maceraty i krople z żeń-szenia.
Żeń-szeń (Panax ginseng) jest byliną należącą do rodziny araliowatych. W stanie naturalnym występuje na terenach Chin, Korei, Japonii, wschodniej Rosji, do celów przemysłowych pozyskiwany jest ze specjalnych upraw. Głównym surowcem leczniczym jest korzeń rośliny – jasnobeżowy, gruby i masywny, mało rozgałęziony, kształtem przypominający człowieka.
Ginseng dorasta do kilkudziesięciu cm wysokości, wyposażony jest w nagą, pojedynczą łodygę (ok. 50 cm) zwieńczoną jednym pięciolistnym okółkiem. Z biegiem lat wytwarza się na roślinie pięciopalczasty liść, a potem (po ok. 10 latach) przyziemna rozeta z liczniejszymi liśćmi. Kwiaty są drobne, biało-różowawe lub seledynowe, zebrane w baldachy. Owoc to czerwony pestkowiec o dwóch nasionach.
Żeń-szeń – skład
Korzeń żeń-szenia to jeden z najbardziej zasobnych surowców naturalnych, jeśli chodzi o obecność substancji bioaktywnych. Według badań posiada ok. 200 składników czynnych, nie dziwi zatem fakt, że ginseng jest jedną z najszerzej analizowanych i opisywanych roślin leczniczych.
Arcyważnym elementem korzenia żeń-szenia są, występujące tylko w tej roślinie tzw. ginsenozydy. Są to substancje z grupy saponin triterpenowych wykazujące niezwykle korzystny wpływ na organizm ludzki. Między innymi sprawiają, że do hemoglobiny dołącza się więcej cząstek tlenu, skutkiem czego jest lepsze dotlenienie i odżywienie komórek, tkanek i narządów, skuteczniejsza regeneracja oraz ogólna poprawa kondycji psychofizycznej.
Ginsenozydy są także silnymi antyoksydantami przeciwdziałającymi niszczeniu i przedwczesnemu obumieraniu komórek. Substancje te wspomagają też nasz układ immunologiczny i chronią przed wszelkimi niesprzyjającymi zdrowiu czynnikami.
Oprócz ginsenozydów korzeń żeń-szenia właściwego zawiera także wiele innych cennych składników, takich jak:
- witamina B1,
- witamina B2,
- witamina C,
- witamina E,
- polisacharydy,
- aminokwasy,
- panaksany,
- kwasy organiczne,
- związki flawonoidowe,
- minerały (np. magnez, potas, mangan, miedź).
Żeń-szeń – właściwości zdrowotne
Imponująca ilość substancji bioaktywnych oznacza równie imponujące właściwości lecznicze. Żeń-szeń wykazuje pozytywne działania w wielu obszarach funkcjonowania naszego organizmu.
Doskonale sprawdza się w usprawnianiu pamięci i koncentracji, spełnia ważną rolę w kontrolowaniu glikemii, potrafi poprawiać pracę układu oddechowego, czy wreszcie stoi na straży prawidłowego wydzielania hormonów i neuroprzekaźników.
Oto szereg najbardziej uznanych działań wszechleku oraz możliwe zastosowania:
Żeń-szeń – działanie immunostymulujące
Panax ginseng to jedna z najcenniejszych roślin obdarzonych właściwościami immunostymulującymi, czyli pobudzającymi układ odpornościowy do skuteczniejszego radzenia sobie z niekorzystnymi czynnikami. Roślina wpływa na wzrost aktywności limfocytów i makrofagów, to jest komórek odpowiedzialnych za niszczenie wszelkich patogenów (np. bakterii, wirusów, grzybów) oraz nieprawidłowych, niepotrzebnych i uszkodzonych komórek.
Co ciekawe, dzięki żeń-szeniowi nie tylko poprawia się odpowiedź odpornościowa w chwilach wtargnięcia do ustroju szkodliwych mikroorganizmów, pojawienia się zdegenerowanych komórek i zaistnienia procesu chorobowego, ale także pobudzony zostaje proces regeneracji komórek i tkanek.
Żeń-szeń jako strażnik zdrowego układu krążenia
Korzeń życia wywiera dodatni wpływ na pracę całego układu sercowo-naczyniowego. Usprawnia krążenie (w tym krążenie mózgowe), wzmacnia serce i normuje jego pracę, zapobiega arytmii oraz reguluje ciśnienie. Co więcej, przyczynia się do spadku poziomu złego cholesterolu oraz hamuje agregację płytek krwi, tym samym przeciwdziała miażdżycy, zatorom, zakrzepom.
Żeń-szeń dla zdrowej wątroby
O działaniu żeń-szenia na wątrobę stosunkowo niewiele się mówi, a jest to bardzo istotna kwestia. Dla osób borykających się z zaburzeniami pracy newralgicznego gruczołu naszego organizmu, czyli wątroby, żeń-szeń może stanowić ważne ogniwo w jego odbudowie. Korzeń życia wykazuje bowiem silne właściwości hepatoprotekcyjne, chroni komórki wątroby przed szkodliwymi czynnikami, pomaga obniżać poziom enzymów wątrobowych, hamuje stan zapalny, wspiera proces regeneracji gruczołu.
Żeń-szeń silnym przeciwutleniaczem
Przeciwutleniacze, czyli antyoksydanty, są potrzebne do neutralizowania wolnych rodników, których zbyt duża ilość w organizmie prowadzi do wielu chorób cywilizacyjnych oraz wpływa na szybsze postępowanie procesu starzenia. Nadmiar wolnych rodników w ustroju może być spowodowany różnymi czynnikami, głównie związanymi z niezdrowym trybem życia. Są to między innymi: stres, zła dieta, brak ruchu, używki, wdychanie zanieczyszczonego powietrza, częsty kontakt z chemią.
Jeśli poziom wolnych rodników stale jest wysoki, natężeniu ulega proces niszczenia oraz przedwczesnego starzenia komórek. W efekcie zwiększa się ryzyko nowotworów, miażdżycy, choroby wieńcowej, chorób kości i stawów oraz innych schorzeń. Spada też odporność organizmu, szybciej starzeje nam się skóra.
Aby obniżyć poziom wolnych rodników, potrzebne są właśnie przeciwutleniacze, które są obecne w wielu zdrowych produktach żywnościowych np. w owocach, warzywach, ziarnach zbóż. W dużym natężeniu występują także w wielu roślinach leczniczych, takich jak omawiany Panax ginseng. Systematyczne stosowanie korzenia żeń-szenia pomoże nam zrównoważyć poziom wolnych rodników, a tym samym dłużej zachować młodość i witalność oraz zmniejszyć ryzyko chorób.
Żeń-szeń na potencję
Zalety żeń-szenia docenią także osoby, które borykają się z zaburzeniami funkcji sensualnych. Uznawana za afrodyzjak roślina, głównie dzięki ginsenozydom, zwiększa osłabione libido oraz podnosi sprawność seksualną. Nasila wytwarzanie tlenku azotu i reguluje poziom testosteronu oraz wzmaga ukrwienie narządów płciowych, przez co redukuje problemy z erekcją i potencją, takie jak krótkotrwała erekcja, niepełna erekcja, przedwczesny wytrysk, osłabiony wytrysk. Żeń-szeń ułatwia osiągnięcie pełnego wzwodu i wpływa na przedłużenie czasu jego trwania, przez co możemy cieszyć się lepszą jakością życia seksualnego.
Żeń-szeń na stres, chandrę i zmęczenie
Jak przystało na wszechlek, musi leczyć nie tylko ciało, ale i umysł. Panax wyróżnia się całym szeregiem właściwości, które mogą okazać się bardzo pomocne przy rozmaitych problemach natury nerwowej i przy nadwątlonej kondycji psychicznej. Ginseng zasila grono adaptogenów, czyli substancji, dzięki którym nasz organizm może lepiej adaptować się do niesprzyjających warunków. Dzięki tej właściwości łatwiej nam odnajdywać się w stresogennych sytuacjach, zwalczać napięcie nerwowe, zachowywać dystans do problemów oraz blokować negatywne emocje.
Oprócz tego, że korzeń żeń-szenia jest dobrym strażnikiem równowagi wewnętrznej, jest również skutecznym blokerem zmęczenia psychofizycznego. Dzięki niemu rzadziej dotyka nas znużenie, zniechęcenie, spadki energii.
Żeń-szeń obrońcą neuronów
Bardzo ważną rolą żeń-szenia jest wsparcie dla komórek nerwowych, czyli neuronów, a co za tym idzie lepsza bariera obronna przed chorobami neurodegeneracyjnymi i obniżeniem sprawności intelektualnej związanej z zaawansowanym wiekiem. Ginseng ogranicza szkodliwe działanie wolnych rodników na komórki nerwowe, chroni neurony przed uszkodzeniami oraz hamuje proces ich przedwczesnego obumierania. Pomaga zachować dobrą sprawność umysłową do późnych lat życia, poprawia formę psychiczną i hamuje utratę pamięci u seniorów.
Żeń-szeń dla lepszej pracy mózgu
Kolejnym ważnym aspektem działania żeń-szenia na układ nerwowy jest regulowanie poziomu ważnych neuroprzekaźników (np. dopaminy, adrenaliny, serotoniny) oraz stymulowanie krążenia mózgowego i zwiększanie dotlenienia organu, a co za tym idzie wzrost potencjału umysłowego.
Stosując korzeń żeń-szenia, możemy liczyć na:
- poprawę koncentracji i pamięci,
- lepsze efekty w przyswajaniu nowych wiadomości,
- zwiększenie odporności na wysiłek intelektualny,
- wzrost wydajności w pracy umysłowej,
- polepszenie zdolności do szybkiego formułowania myśli,
- ograniczenie tzw. mgły mózgowej.
Ginseng wpływa pozytywnie również na nasze ogólne samopoczucie, poprawia nastrój, redukuje stany depresyjne, zwiększa zapał i chęć do działania.
Sprawdź najlepszy na rynku suplement diety poprawiający pracę mózgu: Brain Actives
Żeń-szeń na zbyt wysoki poziom cukru we krwi
Problemy z gospodarką cukrową to w dzisiejszych czasach bardzo częste zjawisko. W naszych jadłospisach dominuje żywność, która niestety prowadzi do gwałtownych wahań stężenia glukozy we krwi, czego efektem są m.in. ataki wilczego głodu, przybieranie na wadze, przypływy nagłej senności, pogorszenie samopoczucia i sprawności umysłowej. Z czasem rozwija się insulinooporność, która potem może przerodzić się w cukrzycę.
Aby uchronić się przed tą groźną chorobą cywilizacyjną, należy bezwzględnie przejść na zdrową dietę. Równie pomocny może być omawiany żeń-szeń, którego jedną z właściwości jest korzystny wpływ na gospodarkę węglowodanową. Roślina reguluje ilość wydzielanej przez trzustkę insuliny, a tym samym normalizuje poziom cukru we krwi.
Sprawdź również: Dieta cukrzycowa
Inne rodzaje żeń-szenia
Nie tylko żeń-szeń właściwy jest obdarzony cennymi dla naszego ciała i umysłu własnościami. Na rynku suplementów diety obecne są również inne rodzaje korzenia życia. Oto najpopularniejsze:
Żeń-szeń amerykański
Żeń-szeń amerykański (Panax quinquefolius) to roślina dziko rosnąca oraz hodowana w celach przemysłowych w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie. Tam też cieszy się dużą popularnością jako uniwersalny naturalny lek na wiele dolegliwości. Żeń-szeń amerykański, podobnie jak żeń-szeń azjatycki, należy do grupy adaptogenów. Zmniejsza podatność na stres, zwiększa zdolności adaptacyjne organizmu, poprawia odporność, pomaga skuteczniej i szybciej zwalczać różnego rodzaju przypadłości, infekcje, przeziębienia, stany zapalne, zaburzenia natury hormonalnej.
Wykazuje ponadto właściwości antyoksydacyjne, hamuje procesy starzenia, chroni przed chorobami cywilizacyjnymi. Żeń-szeń amerykański sprzyja także zachowaniu dobrej kondycji psychicznej, zwalcza napięcie, koi nerwy.
Żeń-szeń syberyjski
Żeń-szeń syberyjski (Eleutherococcus senticosus, Eleuterokok kolczasty) należy do tej samej rodziny, co żeń-szeń właściwy, może też pochwalić się tożsamymi właściwościami prozdrowotnymi. Roślina uprawiana jest w Rosji i w Chinach, ale w stanie dzikim rośnie w bardzo wielu obszarach Azji. Żeń-szeń syberyjski wyróżnia się dobrymi własnościami adaptogennymi. Skutecznie zwiększa naszą odporność na stres, pomaga utrzymać równowagę w ustroju i poprawia reakcję układu odpornościowego i nerwowego w chwili zetknięcia z rożnego rodzaju niekorzystnymi czynnikami.
Roślina doskonale działa również na sprawność umysłową. Polepsza pamięć i koncentrację, zwiększa produktywność intelektualną, pomaga ustrzec się przed zmęczeniem psychicznym. Co więcej, żeń-szeń syberyjski pozytywnie wpływa na nastrój oraz niweluje stany depresyjne, napięcie nerwowe, uczucie przygnębienia, niepokoju, zniechęcenia.
Poznaj także żeń-szeń indyjski, najlepiej znany pod nazwą ashwagandha
Źródła:
4 komentarze
Słuchajcie, żeń-szeń mnie naprawdę mega pozytywnie zaskoczył. Miałam problem z utrzymaniem wigoru przez cały dzień, non stop dopadało mnie znużenie i senność i w ogóle nie mogłam się na dłużej skupić, pracować normalnie, o treningach nie wspomnę, które notorycznie z braku sił zaczęłam pomijać. Z pewnością było to spowodowane zaburzeniami poziomu cukru, insulinoopornością, na którą cierpię. Najciekawsze jest to, że żeń-szeń załatwił obie te sprawy, czyli „zajął się” i przyczyną i skutkiem. Odkąd go suplementuję mam dużo mniejsze problemy z glikemią, cukier zdecydowanie unormował się 🙂 No i oczywiście spadki energii, senność w ciągu dnia, zmęczenie bez powodu itd. przestały mnie nękać, a przynajmniej mocno się zredukowały 🙂 Jak macie problemy cukrzycowe, to możecie sobie wypróbować żeń-szeń. Podobnie, jeśli narzekacie na brak energii, a nie chcecie katować się bez przerwy kawą 😉
Rzeczywiście żeń-szeń reguluje poziom cukru, przynajmniej w przypadku insulinooporności. Tak jak u mnie. Jak to jest, jeśli ktoś ma już zdiagnozowaną cukrzycę, to nie wiem. Jak na moje oko jednak to on działa dużo bardziej kompleksowo, szczególnie jeśli się stosuje codziennie i przez długi czas, no i oczywiście w odpowiednich dawkach. Kiedyś brałam kompleks żeń-szenia z ginkgo biloba i lecytyną – bardzo sobie chwaliłam. A teraz dla odmiany kupiłam sobie żeń-szeń z Ashwagandą i Rhodiola – jest genialny. Praktycznie naprawia wszystko co w organizmie szwankuje. U mnie szwankowało multum rzeczy: gospodarka hormonalna, glikemia, odporność, stan psychiki, kondycja fizyczna i umysłowa, stan skóry… I na całej linii jest mega poprawa 😀
Oooo, dobrze poznać następną roślinkę, która pomaga na wysoki cukier. Od dłuższego czasu piję morwę białą na cukier. Ale myślę, że przyszedł czas na urozmaicenie tej mojej kuracji ziołowej. Żeń-szeń na pewno przyda się w tej mojej mieszance 🙂 Szczególnie, że podobno dobrze pobudza. Jest to dodatkowy plus przy moim częstym zmęczeniu i braku werwy i wigoru 😉
Biorę suplement z żeń-szeniem, w którym jest on praktycznie podstawowym składnikiem. Nie sądziłem, że takie dobre efekty może dawać. Trenuję dość intensywnie i często odczuwałem przemęczenie, brak mocy. Przez to musiałem czasem rezygnować z treningów albo je skracać. Ten suplement zdecydowanie zwiększył poziom sił witalnych, poprawił mi wydolność i zwiększył próg odporności na zmęczenie. Dla osób trenujących wart polecenia 🙂