Przeziębienie to częsta dolegliwość będąca domeną sezonu jesienno-zimowego. W walce z przeziębieniami przeważnie posiłkujemy się tradycyjnymi lekami i preparatami witaminowymi. Warto jednak pamiętać, że możemy wówczas liczyć również na pomoc natury i wykorzystać dobroczynne właściwości ziół.
Zarówno katar, kaszel, ból zatok, jak i inne symptomy, z którymi borykamy się podczas przeziębienia, da się załagodzić dzięki naparom i ekstraktom ziołowym. Również naturalna odporność organizmu, nasz największy sprzymierzeniec w neutralizowaniu patogenów, może być wspierana przez różnorodne rośliny lecznicze. Trzeba tylko wiedzieć, po które składniki ziołowe sięgać i w jaki sposób je stosować. Przyjrzyjmy się bliżej ziołom, których właściwości pomagają w budowaniu odporności i redukowaniu objawów przeziębienia. Jak wykorzystać dobroczynną moc ziół w batalii o dobre zdrowie?
Spis Treści
Co sprzyja rozwojowi przeziębień? Kiedy się łatwo przeziębiamy?
Przeziębienie, czyli infekcja górnych dróg oddechowych, niekiedy przebiegająca wraz z gorączką, to nasz częsty towarzysz. Przeziębienia dotykają nas szczególnie w okresach zmian pór roku i w chłodniejszych miesiącach roku. Układ odpornościowy jest wówczas słabszy i trudniej radzi sobie z atakami czynników chorobowych, takich jak wirusy i bakterie.
Główne objawy przeziębienia to katar, kaszel, ból zatok, ból głowy, ból gardła, chrypka, kichanie, stan podgorączkowy lub gorączka, osłabienie i ogólne rozbicie.
Częstotliwość przechodzenia przez przeziębienia bywa różna. Wiele osób zmaga się z nimi raz lub dwa razy w roku. Jednak istnieje również duża grupa osób, które stają się ofiarami przeziębień nawet kilka razy w ciągu roku.
Jakie czynniki szczególnie sprzyjają rozwojowi przeziębień? Dlaczego tak łatwo „łapiemy” katar i kaszel?
- Ekspozycja na wirusy – częsty kontakt z osobami zarażonymi wirusami wywołującymi przeziębienia zwiększa ryzyko „złapania” infekcji. Również korzystanie z miejsc publicznych, gdzie wirusy łatwo się przenoszą, to czynnik zwiększający prawdopodobieństwo zakażenia. W okresach, w których wirusy są bardziej powszechne, na przykład w sezonie zimowym, ryzyko zarażenia się wzrasta.
- Warunki atmosferyczne – niskie temperatury, ciągły chłód, wiatr, opady, wilgoć to czynniki pogodowe, które sprzyjają spadkom odporności i częstszym infekcjom.
- Osłabienie odporności – u osób starszych, dzieci, kobiet w ciąży, osób z chorobami przewlekłymi, a także osób z niedoborami żywieniowymi, niedoborami snu i żyjących w ciągłym stresie, układ odpornościowy może być osłabiony. Ciało jest wtedy bardziej podatne na ataki wirusów i bakterii i ich łatwe namnażanie.
Jakie zioła na przeziębienie i grypę?
Natura może być naszym najlepszym sojusznikiem w walce z przeziębieniem. Wybierając zioła na przeziębienie, warto zwrócić uwagę na to, czy posiadają właściwości przeciwwirusowe, przeciwzapalne i wzmacniające odporność. Zdecydowanie warto stawiać na rośliny lecznicze mające potwierdzone działanie na układ immunologiczny i mogące łagodzić najbardziej dokuczliwe objawy przeziębienia, takie jak katar, kaszel czy ból gardła. W przypadku przeziębień przebiegających z gorączką dobrą opcją będą zioła napotne.
Zioła wzmacniające odporność
Odporność to ważny element funkcjonowania naszego ustroju. Przy dobrze działającym układzie odpornościowym nasz organizm jest w stanie skutecznie odpierać ataki patogenów i szybko zażegnywać stany zapalne, przeziębienia i infekcje. I odwrotnie, przy niskiej odporności drobnoustroje są mniej efektywnie wychwytywane przez komórki odpornościowe i szybko ulegają namnażaniu, rozwijając silną infekcję.
Niektóre zioła, takie jak echinacea, czarnuszka, czystek, traganek błoniasty, żeń-szeń, czosnek, imbir, stymulują produkcję komórek odpornościowych i wzmagają reakcje obronne organizmu, odgrywając tym samym znaczącą rolę w budowaniu odporności i zabezpieczaniu organizmu przed przeziębieniami. Ich właściwości wzmacniające stanowią nieocenioną pomoc w chwilach, gdy organizm staje do boju z infekcjami.
Sprawdź wieloskładnikowy suplement diety, który pomoże ci szybko zbudować wysoką odporność: NuviaLab Immune
Zioła napotne, rozgrzewające i zmniejszające gorączkę
Zioła rozgrzewające i napotne stymulują krążenie krwi, przyspieszają metabolizm i zwiększają termogenezę (wytwarzanie ciepła w organizmie). Nasilają też potliwość, przez co pobudzają samooczyszczanie organizmu i pomagają szybciej pozbyć się patogenów odpowiedzialnych za chorobę. Jednocześnie pomagają zbić gorączkę.
Intensywne napary z ziół rozgrzewających zwalczają dreszcze, bóle mięśniowe i uczucie ciągłego zimna, które towarzyszy przeziębieniom. Przynoszą chwilę ukojenia i wspierają proces zdrowienia.
Najpopularniejsze zioła rozgrzewające to: imbir, czarny pieprz, goździki, papryka chili, czarny bez. Do najskuteczniejszych ziół napotnych należą m.in.: lipa, bratek, kora wierzby, liść brzozy, pączki topoli.
Zioła do inhalacji
Inhalacje z udziałem ziół to skuteczny sposób za złagodzenie dokuczliwych objawów przeziębienia, takich jak zatkany nos, problemy z oddychaniem, uciążliwy kaszel, ból zatok. Udrożniają drogi oddechowe, a jednocześnie pomagają zwalczyć stan zapalny oraz drobnoustroje i wirusy.
Aby przeprowadzić inhalację, wystarczy przygotować zioła (na przykład takie jak: mięta, rumianek, koper włoski, jałowiec, tymianek, igły sosny, rozmaryn, anyż) oraz wrzącą wodę. Następnie należy umieścić zioła w misce, zalać wrzątkiem, pochylić się nad miską, przykryć głowę ręcznikiem i wdychać wytworzoną parę przez kilka minut.
Zioła wykrztuśne i osłaniające błony śluzowe gardła i dróg oddechowych
Zioła wykrztuśne działają poprzez rozrzedzanie śluzu zalegającego w drogach oddechowych, co ułatwia jego odkrztuszanie i przyspiesza oczyszczanie oskrzeli i płuc. Zioła osłaniające błony śluzowe tworzą warstwę ochronną na błonach śluzowych w jamie ustnej i gardle, nawilżają gardło, łagodzą podrażnienia i przeciwdziałają dalszemu rozwojowi infekcji.
Do najlepszych ziół wykrztuśnych należą: tymianek, podbiał, hyzop, mydlnica, lukrecja oraz szałwia. Jako zioła osłonowe warto zaś wybrać malwę czarną, nagietek, prawoślaz, porost islandzki, żywokost lub dziewannę. Dzięki swym właściwościom zioła wykrztuśne i osłonowe przynoszą ulgę podczas przeziębienia, wspierając naturalne procesy oczyszczania dróg oddechowych i łagodząc podrażnienia błon śluzowych.
Zioła odkażające i przeciwzapalne
Zioła odkażające i przeciwzapalne zwalczają bakterie, wirusy i grzyby, które zasiedlając drogi oddechowe, wywołują objawy przeziębienia, takie jak katar, kaszel i ból gardła. Zioła te łagodzą jednocześnie stany zapalne i skracają czas infekcji. Zapobiegając rozwojowi drobnoustrojów, równolegle wzmacniają system odpornościowy.
Skuteczne zioła odkażające, antybakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwzapalne pomocne w przeziębieniach to: macierzanka, oregano, imbir, czosnek, jeżówka purpurowa, pięciornik, wierzba, krwawnik, miodunka, szałwia, tarczyca bajkalska.
Zioła na przeziębienie – 10 skutecznych składników
Zioła na przeziębienie możemy pić pojedynczo albo łączyć ze sobą w wieloskładnikowe kompozycje ziołowe. Takie bogate mieszanki mogą okazać się silniejszą bronią przeciw infekcjom (dzięki synergicznemu działaniu poszczególnych składników). Pojedyncze zioła przeważnie są skuteczne, ale mieszanki ziół działają bardziej kompleksowo i silniej.
O czym warto pamiętać, stosując zioła, czy to pojedynczo, czy w mieszankach, należy zachować umiar i przestrzegać zaleceń dotyczących dawkowania oraz częstotliwości ich spożycia. Pozwoli nam to uniknąć negatywnych skutków ubocznych.
Na jakie zioła na przeziębienie warto szczególnie zwrócić uwagę?
Czarny bez
Czarny bez to roślina lecznicza od wieków stosowana w celu łagodzenia objawów przeziębienia i grypy. Zawiera wiele substancji biologicznie czynnych, które mają korzystny wpływ na nasz układ immunologiczny i oddechowy, w tym: flawonoidy działające silnie przeciwzapalnie, saponiny ułatwiające odkrztuszanie, antocyjany pomocne w zwalczaniu wirusów odpowiedzialnych za przeziębienia i grypę, a także duże pokłady witaminy C wzmacniającej odporność i skracającej czas infekcji. Napary z czarnego bzu mają także właściwości napotne, dzięki którym można szybciej pozbyć się patogenów z ustroju i zbić gorączkę.
Kwiat lipy
Kwiat lipy jest znany z właściwości napotnych, przeciwkaszlowych i przeciwgorączkowych. Działa też moczopędnie, przez co ułatwia oczyszczanie organizmu z bakterii i innych czynników chorobotwórczych oraz pozytywnie wpływa na odporność. Redukuje stany zapalne w drogach oddechowych. Wykazuje także dobre właściwości osłaniające, nawilżające i zmiękczające, dzięki czemu jest pomocny w przypadku bólu gardła, chrypki i kaszlu. Napary z kwiatu lipy polecane są w przypadku grypy i chorób grypopodobnych, anginy, zapalenia oskrzeli, zapalenia gardła, kataru, zapalenia zatok.
Babka lancetowata
Babka lancetowata ma szczególne znaczenie w medycynie ludowej. Stosowano ją jako pomoc w gojeniu ran oraz leczeniu problemów skórnych i pokarmowych. Ale to nie jedyne jej atuty. Jest niezwykle cenna w walce z przeziębieniami. Wspiera też układ odpornościowy i przyspiesza regenerację tkanek.
Babka wykazuje silne działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe, dzięki czemu skraca czas i zmniejsza nasilenie zakażenia. Dzięki wysokiej zawartości śluzów, łagodzi podrażnienia błon śluzowych w obrębie górnych dróg oddechowych i tworzy warstwę ochronną na ich powierzchni. Ma także działanie wykrztuśne. Jest szczególnie pomocna w kaszlu mokrym (ułatwia odkrztuszanie zalegającej wydzieliny), ale sprawdza się też w kaszlu suchym (działa osłonowo, kojąco i niweluje drapanie w gardle).
Tymianek
Tymianek należy do czołowych ziół na przeziębienie. Dzięki wysokiej zawartości olejku eterycznego, wyposażonego w cenne składniki takie jak tymol i karwakrol, tymianek może pochwalić się wysoką skutecznością w zwalczaniu bakterii i wirusów, niwelowaniu stanów zapalnych i odkażaniu dróg oddechowych.
Tymianek to skuteczny środek łagodzący bóle gardła, bóle zatok, zapalenie oskrzeli, katar i kaszel (zarówno kaszel suchy, jak i kaszel mokry). Wykazuje działanie wykrztuśne, pomaga rozrzedzić śluz i ułatwia jego odkrztuszanie. Ponadto, zawarte w nim antyoksydanty wzmacniają odporność organizmu i wspomagają walkę z infekcjami. Tymianek można spożywać w postaci naparów, inhalacji, syropów.
Szałwia
Szałwia to nie tylko przyprawa kulinarna, ale też ziołowe antidotum na wiele dolegliwości, w tym na infekcje wirusowe i bakteryjne. Spożywane systematycznie napary z szałwii to także wsparcie dla naszej odporności.
Szałwia wykazuje działanie antyseptyczne, przeciwzapalne i przeciwbakteryjne. Działa ściągająco, łagodzi podrażnienia błon śluzowych jamy ustnej i gardła i przyspiesza ich regenerację. Olejki eteryczne zawarte w liściach szałwii pomagają oczyszczać oskrzela z zalegającej wydzieliny. Działają też przeciwgorączkowo. Dzięki właściwościom wykrztuśnym szałwia pomaga w rozrzedzaniu i usuwaniu zalegającego śluzu, co przynosi ulgę w przypadku kaszlu i kataru.
Hibiskus
Hibiskus to skarbnica witaminy C, związków mineralnych i kwasów organicznych, wśród których ważną rolę odgrywa kwas protokatechowy. Ma on doskonałe właściwości bakteriostatyczne, a co więcej, bardzo korzystnie oddziałuje na stan skóry (hamuje jej starzenie). Hibiskus obfituje również w polisacharydy, antocyjany i flawonoidy. Wszystkie te składniki odgrywają ważną rolę w leczeniu i profilaktyce przeziębień.
Picie hibiskusa przez dłuższy czas to dobra metoda na naturalne wzmocnienie odporności. Zioło jest także niezwykle przydatne w momencie, kiedy zaczyna rozwijać się u nas przeziębienie. Pomaga zwalczyć drobnoustroje i prowadzi do szybszego wygaszenia stanu zapalnego i infekcji. Co więcej, napary z hibiskusa mogą pomóc obniżyć gorączkę, która jest częstym objawem przeziębień. Hibiskus sprawdzi się również w przypadku uporczywego kaszlu.
Korzeń prawoślazu
Głównym składnikiem czynnym są substancje śluzowe, które powlekają błony śluzowe gardła, zabezpieczają przed szkodliwym działaniem drobnoustrojów, łagodzą podrażnienia, stymulują regenerację oraz zmniejszają kaszel. Dzięki właściwościom nawilżającym i osłonowym jest bardzo pomocny przy suchym kaszlu i drapaniu w gardle.
Prawoślaz wykazuje też silne działanie przeciwzapalne, dzięki któremu pomaga w walce z infekcjami dróg oddechowych. Napary i syropy z prawoślazu są popularnymi środkami na kaszel i chrypkę. Pomagają złagodzić objawy przeziębienia i przyspieszają proces zdrowienia. Działają też łagodząco przy takich przypadłościach jak przewlekły nieżyt nosa, zapalenie strun głosowych czy angina.
Jeżówka purpurowa
Jeżówka purpurowa, czyli echinacea, może się poszczycić bardzo dobrymi właściwościami immunomodulującymi, co jest dobrą wiadomością dla osób z osłabioną odpornością, które często zmagają się z przeziębieniami.
Jeżówka zawiera bogatą gamę związków cennych dla systemu odpornościowego, w tym polisacharydy, glikoproteiny, alkamidy, pochodne kwasu kawowego, flawonoidy. Dzięki nim pobudza układ odpornościowy do produkcji większej liczby komórek obronnych, przez co pomaga organizmowi sprawniej zwalczać infekcje wirusowe i bakteryjne. Jeżówka purpurowa działa też przeciwzapalnie, dzięki czemu łagodzi objawy przeziębienia, takie jak ból gardła, katar czy kaszel.
Liść maliny
Bogaty w flawonoidy, taniny i kwasy organiczne liść maliny wykazuje intensywne działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i napotne. Pomaga zwalczać infekcje dróg oddechowych, obniża gorączkę i stymuluje usuwanie toksyn z organizmu. Ponadto liść maliny zawiera dużo witaminy C i związków mineralnych, dzięki którym wspiera układ odpornościowy. Liść maliny może być spożywany w postaci herbatek. Napary z liści malin sprawdzają się też jako płukanki łagodzące stany zapalne gardła.
Lukrecja
Korzeń lukrecji to dziś rzadko wykorzystywany, ale posiadający ogromny potencjał prozdrowotny surowiec ziołowy. Doskonale sprawdza się w zwalczaniu przeziębień i w budowaniu odporności. Głównym składnikiem aktywnym lukrecji jest glicyryzyna, dzięki której wykazuje silne działanie przeciwwirusowe i przeciwzapalne. Blokuje namnażanie wirusów, przez co łatwiej jest zażegnać zakażenie, gdy jest ono jeszcze w łagodnej formie, nie dopuszczając do zaostrzenia objawów.
Lukrecja wyróżnia się też dobrymi właściwościami przeciwbakteryjnymi. Działa także wykrztuśnie, przez co pomaga w usuwaniu zalegającego śluzu z dróg oddechowych. Łagodzi kaszel i katar, koi podrażnione gardło i zmniejsza ból.
Co jeszcze łagodzi kaszel i katar – inne domowe sposoby na przeziębienie i grypę
Oprócz stosowania ziół, w trakcie przeziębień sprawdzą się także inne domowe sposoby, takie jak:
- picie syropu z cebuli,
- picie syropu z buraka,
- picie mleka z czosnkiem,
- picie syropu z podbiału,
- wdychanie zapachu chrzanu,
- spożywanie siemienia lnianego z miodem,
- picie herbaty z imbirem i cytryną,
- stosowanie gorących kąpieli z dodatkiem roślin leczniczych, takich jak rozmaryn, tymianek, jałowiec, szałwia, rumianek.